Το πρωτότυπο κείμενο είναι διαθέσιμο στα αγγλικά εδώ. Η μετάφραση του κειμένου από τα αγγλικά έγινε από το Vouliwatch.
Οι υπογράφουσες την παρούσα επιστολή οργανώσεις καλούν όλες τις δημόσιες αρχές και τους θεσμούς να προστατεύσουν εκείνους/ες που δημοσιοποιούν τις βλάβες, τις καταχρήσεις και τις άδικες πρακτικές που προκύπτουν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου κρίσης, που προκλήθηκε από την πανδημία COVID19.
Ενθαρρύνουμε, επίσης, όλους τους πολίτες και τους/τις εργαζόμενους/ες να συμμετέχουν, διασφαλίζοντας ότι ο δημόσιος και ιδιωτικός τομέας θα παραμείνουν υπόλογοι και υπερασπίζοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των ανθρώπων.
Η πανδημία COVID-19 καθιστά πρόδηλη τη σημασία της λογοδοσίας και την ανάγκη τακτικής και αξιόπιστης ενημέρωσης από τους δημόσιους θεσμούς και τους ηγέτες μας. Οι λαοί κάθε πληγείσας χώρας πρέπει να γνωρίζουν την αλήθεια για την εξάπλωση της νόσου τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, προκειμένου να ανταποκριθούν αποτελεσματικά και να βοηθήσουν στην προστασία των κοινοτήτων τους. Η δικαιοσύνη, η διαφάνεια και η συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας και ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας.
Έχουμε ήδη δει παραδείγματα άδικων πρακτικών και κακοδιαχείρισης στους δημόσιους θεσμούς, στο εμπόριο και στις επιχειρήσεις ως αποτέλεσμα του COVID-19. Οι αναδυόμενοι τομείς ανησυχίας αφορούν στην ικανότητα και αποδοτικότητα των συστημάτων υγείας, στις δημόσιες προμήθειες, σε παραβιάσεις της νομοθεσίας για την υγεία, την ασφάλεια και την εργασία, σε άνισες και ανεπαρκώς προετοιμασμένες παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, σε αθέμιτες πρακτικές ανταγωνισμού και καταχρήσεις αγοράς, καθώς και σημαντικές παραβιάσεις της ιδιωτικότητας σε μεγάλη κλίμακα μέσω της ψηφιακής παρακολούθησης των ατόμων.
Η κατάλληλη ειδοποίηση των πολιτών και των εργαζομένων για τους κινδύνους, η δίκαιη και υπεύθυνη στάση όλων των θεσμικών οργάνων, καθώς και η ορθή και διαφανής συλλογή δεδομένων, είναι όλα κρίσιμα για την εμπιστοσύνη του κοινού στην ικανότητά μας να ξεπεράσουμε αυτήν την κρίση. Αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό, όταν τα εχέγγυα προστασίας που συνήθως παρέχονται από τους θεμελιώδεις δημοκρατικούς πυλώνες των κοινωνιών μας περιορίζονται ή παρακάμπτονται. Η λειτουργία των κοινοβουλίων και το δημοκρατικό δικαίωμα του συνέρχεσθαι αναστέλλονται σε πολλές χώρες. Η χρήση έκτακτων εξουσιών από τις κυβερνήσεις χωρίς κατάλληλη εποπτεία και διαφάνεια δημιουργεί αισθητό κίνδυνο υπέρβασης καθηκόντων και ενδεχόμενης κατάχρησης.
Όταν οι αποφάσεις λαμβάνονται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, συχνά μακριά από τον δημοκρατικό έλεγχο, οι whistleblowers μπορούν να υπηρετήσουν το ζωτικό καθήκον της έγκαιρης προειδοποίησης. Είναι ο διορθωτικός μηχανισμός ασφάλειας σε οποιαδήποτε κοινωνία, ειδικά σε μια διεθνή κρίση υγείας, όταν η ανάγκη του κοινού να γνωρίζει μπορεί να έχει συνέπειες ζωής ή θανάτου. Σε αυτήν την περίοδο της κρίσης και μετά, ενθαρρύνουμε τους πολίτες και τους/τις εργαζόμενους/ες να συμμετέχουν, διασφαλίζοντας τη διατήρηση της κατάλληλης λογοδοσίας από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και υπερασπίζοντας τα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των ανθρώπων.
Κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας έχουμε ήδη καταστεί μάρτυρες καταχρήσεων. Κατά καιρούς, τα θεμελιώδη δικαιώματα της ελευθερίας της έκφρασης και της πρόσβασης στην πληροφόρηση περιστέλλονται. Το κόστος αυτών των ενεργειών βαρύνει περισσότερο τις πιο ευάλωτες ομάδες των κοινοτήτων μας: τους/τις ηλικιωμένους/ες, τους/τις φτωχούς/ές, τους/τις πρόσφυγες και μετανάστες/ριες, τις LGBTQ κοινότητες, τους/τις φυλακισμένους/ες, τα πλήθη των επισφαλώς εργαζόμενων καθώς και τους/τις εργαζόμενους/ες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης της κρίσης.
Το whistleblowing έχει αποδειχθεί ένα ισχυρό εργαλείο στην πρόληψη και καταπολέμηση δράσεων που υποσκάπτουν το δημόσιο συμφέρον. Οι οργανώσεις μας καλούν όλες τις δημόσιες αρχές και τους θεσμούς να προστατεύουν εκείνους που καταγγέλλουν δημοσίως βλάβες, καταχρήσεις και σοβαρές παραβιάσεις κατά τη διάρκεια της κρίσης του COVID-19 και πέρα από αυτήν.
Οι εργαζόμενοι/ες διακυβεύουν καθημερινά τη ζωή τους στη διατήρηση των περισσότερων βασικών υπηρεσιών στις οποίες όλοι μας βασιζόμαστε, ειδικά αυτήν την εποχή, όπως στις υπηρεσίες υγείας, παροχής φροντίδας στους ηλικιωμένους και άλλες κοινωνικές και δημόσιες υπηρεσίες, καθώς επίσης και στην παροχή προμηθειών και εμπορευμάτων, για να αναφέρουμε ενδεικτικώς μερικές από τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
Το δικαίωμα αυτών των εργαζομένων σε ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον και η σημασία του να μιλούν ανοιχτά για τις απειλές δημόσιας υγείας, ασφάλειας, διαφθοράς και άλλες καταχρηστικές πρακτικές, πρέπει να αναγνωρίζεται και να προστατεύεται. Οι δημοσιοποιήσεις των εργαζόμενων, καθώς και όλων των πολιτών, είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη μεγάλων καταστροφών και τη μείωση των επιπτώσεων της κρίσης σε όλους μας, ιδίως στα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας και στα δημοκρατικά μας συστήματα.
Οι υπογράφουσες οργανώσεις:
Access Info / ACREC / African Centre for Media & Information Literacy / Alliance Nationale des Consomateurs et de L’Environement (Togo) / APW-Fíltrala / Archiveros Españoles en la Función Pública / Article 19 / Atlatszo / Austrian Press Club / Blueprint for Free Speech / Centre for Free Expression, Ryerson University / Center for Independent Journalism Romania / Centre for Law and Democracy / CFDT Cadres / Chile Transparente / Cibervoluntarios / Civic Initiatives (Gradjanske Inicijative) / Civil Society Legislative Advocacy Centre / CREW – Greenwich University / Daphne Caruana Galizia Foundation / Prof. David Lewis, Whistleblowing Research Unit, Middlesex University / Disruption Network Lab / ePanstwo Foundation / EPSU – European Public Service Union / Eurocadres – Council of European Professional and Managerial Staff / ETUC – European Trade Union Confederation / European Centre for Press and Media Freedom / European Federation of Journalists / European Organisation of Military Associations and Trade Unions / Free Press Unlimited / Fundación Ciudadanía Inteligente / Fundación Internacional Baltasar Garzón (FIBGAR) / Funky Citizens / Ghana Integrity Initiative / Government Accountability Project / Prof. AJ Brown, Griffith University / Hermes Center for Transparency and Digital Human Rights / Human Rights Center ZMINA / International Bar Association / K-Monitor / Labor Initiatives NGO / Legal Legion Loyalty / Maison des Lanceurs D’Alerte / Media Development Center / National Whistleblower Center / Oživení / Pistaljka / Plataforma en Defensa de Libertad de Información / Protect / Proyecto sobre Organización, Desarrollo, Educación e Investigación (PODER) / Reporters United / Reporters Without Borders / Sabiedrība par atklātību – Delna (Latvia) / Stefan Batory Foundation / The Ethicos Group / The Good Lobby / The Signals Network / Tom Mueller / Transparência e Integridade / Transparency International / Transparency International Australia / Transparency International Bangladesh / Transparency International Bosnia and Herzegovina / Transparency International Bulgaria / Transparency International Cambodia / Transparency International Estonia / Transparency International EU / Transparency International France / Transparency International Greece / Transparency International Health Initiative / Transparency International Ireland / Transparency International Italy / Transparency International Kenya / Transparency International Initiative Madagascar / Transparency Maldives / Transparency International Papua New Guinea / Transparency Serbia / Transparency International Slovenia / Transparency International Slovensko / Transparency International Spain / Transparency International Sri Lanka / Transparency International Ukraine / Transparency International Zimbabwe / UGICT CGT / Ukrainian Institute for Human Rights / Ukrainian league of lawyers for corruption combating / Uniting Church in Australia / Dr Vigjilenca Abazi, Maastricht University / Vouliwatch / WIN Whistleblowing International Network / Whistleblower-Network Germany / X-net
