Να εγκαινιάσει έργα σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης και προστασίας συρμών (ETCS) τουλάχιστον σε ένα τμήμα του σιδηροδρομικού άξονα Αθήνας-Θεσσαλονίκης τρεις μέρες πριν τις πιθανολογούμενες δεύτερες εκλογές της 2^ης Ιουλίου επιδιώκει η κυβέρνηση. Αλλά η εταιρεία ΤΕΡΝΑ – παρά τους υφιστάμενους οικογενειακούς δεσμούς μεταξύ του αρμόδιου υπουργού Γιώργου Γεραπετρίτη και της εταιρείας – παίρνει τα μέτρα της απέναντι στην ΕΡΓΟΣΕ και στο υπουργείο Μεταφορών. 

Στήριξε την ανεξάρτητη δημοσιογραφία του Reporters United εδώ!

Έγγραφο με ημερομηνία 9 Μαΐου 2023 και υπογραφή του διευθυντικού στελέχους της ΤΕΡΝΑ Αλέξανδρου Μιχαηλίδη χαρακτηρίζει «χρονικά αδύνατη» την προθεσμία της 30ης Ιουνίου που έχει θέσει η ΕΡΓΟΣΕ και σημειώνει ότι αν κάτι πάει στραβά, η εταιρεία δεν θα φέρει ευθύνη.  

Ένα από τα αδυσώπητα ερωτήματα που βαραίνουν την απερχόμενη κυβέρνηση είναι γιατί, ενώ όλα τα διαδικαστικά εμπόδια είχαν εκλείψει από το 2019, τα συστήματα ασφαλείας που θα είχαν αποτρέψει την τραγωδία των Τεμπών δεν έχουν εγκατασταθεί. Η απάντηση είναι ότι η κυβέρνηση αδιαφόρησε και άφησε τις εταιρείες να διαμορφώνουν τους όρους του παιχνιδιού- αυτό φαίνεται ανάγλυφα από το τι συμβαίνει τώρα, που αναγκάστηκε να ενδιαφερθεί. 

«Στο κομμάτι Δομοκός – Πλατύ έως τέλος Ιουνίου θα είναι έτοιμες και πιστοποιημένες η σηματοδότηση και η τηλεδιοίκηση, σύμφωνα με το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα. Ασκώ και ο ίδιος πολύ μεγάλη πίεση στους αναδόχους έτσι ώστε να τηρηθούν στο ακέραιο τα χρονοδιαγράμματα», δήλωσε στο Reporters United o κ. Γεραπετρίτης. «Το ίδιο ισχύει και για το κομμάτι ΣΚΑ-Οινόη, ως το τέλος Ιουνίου με πιστοποιημένες σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση. Τρέχουμε να προλάβουμε στην ίδια προθεσμία και την πιστοποίηση του συστήματος ETCS [σ.σ. του συστήματος που φρενάρει αυτόματα τα τρένα σε περίπτωση εμποδίου στις γραμμές]».

«Ουδεμία ευθύνη φέρει η κοινοπραξία μας»

Ο κ. Γεραπετρίτης σταμάτησε να απαντάει στις ερωτήσεις του Reporters United όταν η συνομιλία έφτασε στο προβληματικό κομμάτι Οινόη-Τιθορέα, το οποίο δεν προβλέπεται σε καμία περίπτωση να είναι έτοιμο τον Ιούνιο, και πιθανώς ούτε και τον Σεπτέμβριο. Πρόκειται για το κομμάτι του ράβε-ξήλωνε, εκεί όπου η ανάδοχος γαλλική πολυεθνική ALSTOM καταργεί έτοιμα και λειτουργούντα συστήματα σηματοδότησης για να τα αντικαταστήσει με άλλα, σε ένα από τα πολλά σκάνδαλα της αμαρτωλής σύμβασης 717 (περισσότερα στο ρεπορτάζ μας εδώ).  («Κατά το μέρος που με αφορά, το σύστημα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης στον κύριο σιδηροδρομικό άξονα θα είναι έτοιμο στο τέλος Σεπτεμβρίου» ήταν η γενική αρχική τοποθέτηση του κ. Γεραπετρίτη.) 

Σύμφωνα με την επιστολή της ΤΕΡΝΑ, διαδικασίες που χρειάζονται 79 εργάσιμες ημέρες θα υλοποιηθούν σε δύο εβδομάδες

Αλλά και για το μικρό, πιο κοντινό στην Αθήνα, τμήμα Αχαρνές-Οινόη, το ορόσημο του Ιουνίου περιγράφεται από την κοινοπραξία της ΤΕΡΝΑ και της αυστριακής GTS ως ανέφικτο. «Η απαίτησή σας για έκδοση πιστοποιητικών στις 30.06.2023 είναι, υπό τα υφιστάμενα πραγματικά δεδομένα της σύμβασης, χρονικά αδύνατη», αναφέρει η επιστολή της 9^ης Μαΐου. (Ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη το ρεπορτάζ του Reporters United με θέμα τον σχολιασμό της επιστολής που είχαμε στην κατοχή μας, αυτή δημοσιεύθηκε αυτούσια από τον πολύ ενεργό στην παρακολούθηση του θέματος πρώην βουλευτή Αχαϊας Νίκο Νικολόπουλο.) 

Ακολούθως, η επιστολή παραθέτει έναν κατάλογο ανορθόδοξων μεθόδων μέσα από τις οποίες μπορεί, παρά τον χαρακτηρισμό ως αδύνατη, να επιτευχθεί η παράδοση του συστήματος ETCS για το τμήμα αυτό στα τέλη Ιουνίου. Η κοινοπραξία προτίθεται να ξεκινήσει τις δοκιμές του συστήματος προστασίας συρμών πριν δοκιμαστεί αν λειτουργεί σωστά το σύστημα σηματοδότησης – περίπου σαν να χτίζει τη στέγη πριν βεβαιωθεί ότι οι τοίχοι είναι στέρεοι. «Υφίσταται ο κίνδυνος, σε περίπτωση που η έκθεση ασφαλείας περιλαμβάνει παρατηρήσεις ως προς το σύστημα σηματοδότησης, να πρέπει να επαναλάβουμε μέρος ή το σύνολο των δυναμικών δοκιμών. Για τον εν λόγω κίνδυνο δηλώνουμε ότι ουδεμία ευθύνη φέρει η κοινοπραξία μας». 

Για την επίσπευση των διαδικασιών, η ΤΕΡΝΑ-GTS ζήτησε ρητή εντολή από το υπουργείο και κάλυψη συμπληρωματικής δαπάνης 75.000 ευρώ. Ο κ. Γεραπετρίτης δεν απάντησε αν έδωσε την ρητή εντολή που ζητάει η ΤΕΡΝΑ με την επιστολή της, ενώ η ΤΕΡΝΑ δεν απάντησε αν έχει λάβει τέτοια εντολή, η οποία συνεπάγεται και την αναγνώριση της συμπληρωματικής δαπάνης. 

ΤΡΕΝΑ / ΤΕΡΝΑ: Οικογενειακή υπόθεση

Όπως περιγράφει το έγγραφο, διαδικασίες που χρειάζονται 79 εργάσιμες ημέρες θα υλοποιηθούν σε διάστημα δύο εβδομάδων, από τις 15 ως τις 30 Ιουνίου, με την προϋπόθεση ότι η ALSTOM θα έχει παραδώσει το έργο της σηματοδότησης στις 15 Ιουνίου. 

Ρωτήσαμε την ΤΕΡΝΑ αν υπάρχει κάποια ανησυχία ως προς τις πιθανές συνέπειες της επίσπευσης των διαδικασιών. Δεν πήραμε απάντηση. Η εταιρεία αρκέστηκε να δηλώσει ότι προτίθεται να υπερδιπλασιάσει τους πόρους που διαθέτει στο έργο «επιθυμώντας να στηρίξει την προσπάθεια της ΕΡΓΟΣΕ έναντι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη συνέχιση της χρηματοδότησης του έργου» (διαβάστε εδώ ολόκληρη την απάντηση της εταιρείας προς το Reporters United). 

Η συγκεκριμένη υπόθεση είναι μία από τις δεκάδες στις οποίες η ΤΕΡΝΑ, η μεγαλύτερη κατασκευαστική εταιρεία της χώρας, συνεργάζεται με το υπουργείο Μεταφορών. 

Ρωτήσαμε τον κ. Γεραπετρίτη πώς σχολιάζει τη σύγκρουση συμφέροντος που προκύπτει από το γεγονός ότι η σύζυγός του είναι κόρη του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου της ΤΕΡΝΑ, Μιχάλη Γουρζή. «Δεν συντρέχει στο πρόσωπό μου σύγκρουση συμφερόντων δεδομένου ότι ουδέποτε είχα οποιαδήποτε επαγγελματική, συμβατική ή άλλη σχέση με την εταιρεία στην οποία αναφέρεστε και δεν έχω λάβει υπό την παρούσα ιδιότητά μου καμιά απόφαση που την αφορά, η δε σύζυγός μου δεν έχει οποιαδήποτε εταιρική ή επαγγελματική σχέση», απάντησε. (Μόλις προηγουμένως είχε υποστηρίξει ότι ασκεί ο ίδιος πολύ μεγάλη πίεση στους αναδόχους.) 

Ισως το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της επιστολής της ΤΕΡΝΑ είναι η ιστορική αναδρομή, στην οποία θυμίζει ότι το σύστημα ETCS στο συγκεκριμένο τμήμα της γραμμής είχε εγκατασταθεί και δοκιμαστεί ήδη από το 2010. «Στη συνέχεια, όπως γνωρίζετε, λόγω της με ευθύνη της ΕΡΓΟΣΕ υπέρμετρης καθυστέρησης στη διάθεση ενός ολοκληρωμένου και λειτουργικού συστήματος σηματοδότησης, η εγκατάσταση του ETCS γραμμής και της σηματοδότησης βανδαλίστηκε και κατέστη μη λειτουργική». 

«Δεν έχω λάβει υπό την παρούσα ιδιότητά μου καμιά απόφαση που να αφορά την εταιρεία ΤΕΡΝΑ»

Γιώργος Γεραπετρίτης στο Reporters United

Πέρασαν τέσσερα χρόνια μέχρι να υπογραφεί η σύμβαση 717 για την αποκατάσταση της σηματοδότησης και όταν η κοινοπραξία δοκίμασε ξανά το σύστημα ETCS (που «κουμπώνει» πάνω στη σηματοδότηση) είδε ότι οι μελέτες σηματοδότησης είχαν αλλάξει. Από το 2016 ζητούσε τις νέες μελέτες σηματοδότησης αλλά έπεφτε στον τοίχο της Σύμβασης 717, με αναδόχους τις εταιρείες ΤΟΜΗ (θυγατρική της ΑΚΤΩΡ) και ALSTOM. Πέρασαν τρία ακόμη χρόνια κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και άλλα δυόμισι κυβέρνησης ΝΔ μέχρι να λάβει η κοινοπραξία τις νέες μελέτες σηματοδότησης στο τέλος του 2022. 

Τα ρίσκα των εγκαινίων

Πριν την σύγκρουση στα Τέμπη, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε θέσει ως ύστατη προθεσμία υλοποίησης του έργου τον Σεπτέμβριο, προκειμένου να μην αποσύρει τη χρηματοδότηση για το ETCS. Ήταν και παραμένει αβέβαιο αν μέχρι τότε θα έχει παραδοθεί το αμαρτωλό τμήμα Οινόη-Τιθορέα, άρα η διατήρηση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης παραμένει ανοιχτό στοίχημα. 

Η κυβέρνηση όμως, προσπαθεί να υλοποιήσει τα υπόλοιπα τμήματα της σύμβασης ως τις 30 Ιουνίου, με προφανή σκοπό να προλάβει τις πιθανές εκλογές της 2ας Ιουλίου. Αυτές οι προσπάθειες είναι υπαρκτές, λένε μη σχετιζόμενοι με την κυβέρνηση άνθρωποι στην ΕΡΓΟΣΕ, και δεν πρόκειται για προεκλογική επικοινωνία του κ. Γεραπετρίτη. Η Alstom έχει φέρει εξειδικευμένο προσωπικό από το εξωτερικό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε συναντήσει τον επικεφαλής της γαλλικής εταιρείας για να συμφωνήσει την επίσπευση σε ανώτατο επίπεδο και οι εργασίες γίνονται με τέτοια βιασύνη που σε κάποιες περιπτώσεις καταστρέφουν το ήδη τοποθετημένο καλώδιο οπτικών ινών. 

Το αν η προθεσμία θα τηρηθεί ή όχι δεν το γνωρίζει κανείς, συμπεριλαμβανομένων αυτών που εργάζονται για την υλοποίησή της. Μετά τα όσα μεσολάβησαν, ακόμη και αν τα εγκαίνια γίνουν τρεις μέρες πριν τις εκλογές – αν δηλαδή κάποια τμήματα του σιδηροδρομικού άξονα Αθήνας-Θεσσαλονίκης επιτέλους παραδοθούν στα τέλη Ιουνίου χωρίς όμως ακόμα το έργο να μπορεί να λειτουργήσει στο ακέραιο – δεν θα είναι στιγμή υπερηφάνειας.