Επιμέλεια κειμένου: Χριστόφορος Κάσδαγλης.

#MEP Misconduct Investigation
Η νέα διασυνοριακή έρευνα #MEPMisconduct που συντόνισε το Follow the Money με τη συμμετοχή του Reporters United ρίχνει φως στις υποθέσεις ανάρμοστης συμπεριφοράς των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Με τη συμμετοχή 37 δημοσιογράφων, σε 22 ευρωπαϊκές χώρες, από 24 δημοσιογραφικούς οργανισμούς: Follow the Money, Le Monde, Welt, De Tijd, Der Standard, Apache, IRPImedia, Reporters United, BIRD, DEO, Delfi, Iltahlehti, Atlatszo, Noteworthy / The Journal, Ostro Croatia, Luxemburger Wort, OKO.Press, ICJK, Público, Context, PRESShub, Ostro Slovenia, Denik Referendum.

Ένα μικρό κράτος εν κράτει. Με αυτόν τον τρόπο περιγράφεται συχνά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) στις Βρυξέλλες. Ένας χώρος με εκατοντάδες ευρωβουλευτές, χιλιάδες βοηθούς και συμβούλους και άλλους τόσους εξωτερικούς συνεργάτες, λομπίστες και παρατρεχάμενους, προνομιούχα άτομα που συχνά στοχεύουν στον πλούσιο κοινοτικό προϋπολογισμό. Όπως όλα τα κράτη, έτσι και το Ευρωκοινοβούλιο έχει τους δικούς του κανόνες. Όπως έδειξε όμως το Κατάργκεϊτ, οι κανόνες υπάρχουν για να σπάνε… 

Οι έρευνες για το μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς στην ιστορία της Ευρωβουλής, το οποίο ως γνωστόν χρωματίζεται από έντονη ελληνική συμμετοχή, συνεχίζονται και οι εμπλεκόμενοι αρνούνται τις κατηγορίες. Αναπόφευκτα, όμως, οι αποκαλύψεις γέννησαν ένα κρίσιμο ερωτήματα: Είναι το Κατάργκεϊτ μεμονωμένο περιστατικό ή απλώς η κορυφή του παγόβουνου; 

Το Reporters United, με 22 ακόμη δημοσιογραφικούς οργανισμούς από ισάριθμα ευρωπαϊκά κράτη, συμμετείχε στη διασυνοριακή έρευνα “MEP Misconduct Investigation” που συντόνισε το Follow the Money και ανακάλυψε πως σχεδόν ένας στους τέσσερις εν ενεργεία Ευρωβουλευτές είτε έχουν αναμιχθεί σε σκάνδαλα που έλαβαν δημοσιότητα είτε έχουν ξεκάθαρα παρανομήσει κατά τη διάρκεια της καριέρας τους. 

Στήριξε την ανεξάρτητη δημοσιογραφία του Reporters United εδώ!

Προκειμένου να ελεγχθεί η ακεραιότητα των ευρωβουλευτών, οι δημοσιογραφικές ομάδες ανέλυσαν σε βάθος χρόνου τις αναφορές στον εγχώριο και διεθνή Τύπο που αφορούσαν τους εκλεγμένους αντιπροσώπους και κατέγραψαν τις περιπτώσεις όπου φέρονταν σε κάποιο σημείο της πορείας τους να έχουν επιδείξει παραβατική ή ανάρμοστη συμπεριφορά. Συγκεκριμένα, εξετάστηκαν αναφορές σε: διαφθορά, απάτη και κατάχρηση πόρων, σύγκρουση συμφερόντων, κατάχρηση εξουσίας, κατάχρηση και χειραγώγηση πληροφοριών, σπατάλη και καταδολίευση κοινοτικών πόρων, ανάρμοστη συμπεριφορά στον εργασιακό χώρο και παραβατική συμπεριφορά στην ιδιωτική σφαίρα.

Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: Συνολικά, τουλάχιστον 253 τέτοιες περιπτώσεις που σχετίζονταν με 163 από τους 704 Ευρωβουλευτές έχουν αναφερθεί σε ευρωπαϊκά ΜΜΕ. 

Ανάμεσά τους και 9 από τους 21 συνολικά Έλληνες ευρωβουλευτές σχετίζονται με τουλάχιστον 15 περιστατικά παραβατικής ή ανάρμοστης συμπεριφοράς. Πρόκειται για ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό -σχεδόν ένας στους δύο ευρωβουλευτές!- που φέρνει την Ελλάδα αναλογικά στην πρώτη πεντάδα των κρατών της ΕΕ με τις περισσότερες υποθέσεις. 

Μάλιστα, οι τρεις από τους εννέα Έλληνες ευρωβουλευτές έχουν απασχολήσει κατά τη διάρκεια της θητείας τους τις βελγικές αστυνομικές αρχές (Καϊλή, Γεωργούλης, Λαγός), ενώ τρεις περιπτώσεις (Σπυράκη, Κεφαλογιάννης, Καϊλή) έχουν απασχολήσει την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) ή/και την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO). 

Ο χάρτης των «αμαρτιών» των ευρωβουλευτών

Τα ευρήματα της ανάλυσης του Follow the Money στην πλειονότητά τους αφορούν ανάρμοστη συμπεριφορά, διαφθορά, καθώς και απάτη ή κλοπή, ενώ επεκτείνονται σε όλη την ΕΕ, αφού σε κάθε κράτος μέλος υπάρχει τουλάχιστον ένας/μία ή παραπάνω ευρωβουλευτές με ανάρμοστη ή παραβατική συμπεριφορά. 

Ένα στα πέντε σκάνδαλα αποδίδεται σε ευρωβουλευτές “μη εγγεγραμμένους” σε πολιτικές ομάδες. Όπως εξηγεί ο Nick Aiossa, διευθυντής της Ευρωπαϊκής Διεθνούς Διαφάνειας, σε πολλές περιπτώσεις πρόκειται για ευρωβουλευτές που ανεξαρτητοποιήθηκαν αφότου ενεπλάκησαν σε κάποιο σκάνδαλο, όπως συνέβη με την Εύα Καϊλή που διεγράφη από το ΠΑΣΟΚ και τους Ευρωσοσιαλιστές αφού ξέσπασε το Κατάργκεϊτ. Από τα δεδομένα της ανάλυσης προκύπτει πως δεξιοί και συντηρητικοί Ευρωβουλευτές εμπλέκονται πιο συχνά σε τέτοιες υποθέσεις από ό,τι πολιτικοί της κεντροαριστεράς, των Φιλελευθέρων και των Πρασίνων. 

Ο εργασιακός εκφοβισμός και η σεξουαλική παρενόχληση είναι τα πιο συχνά παραπτώματα στις Βρυξέλλες, αφού κατά την ανάλυση εντοπίστηκαν 46 περιπτώσεις  εκτιμώμενης εμπλοκής 37 ευρωβουλευτών.

Καταγράφηκαν επίσης 45 περιστατικά διαφθοράς, που διαχωρίστηκαν σε δύο κατηγορίες: 16 σκάνδαλα δωροδοκίας και 29 περιστατικά ευνοιοκρατίας – νεποτισμός, ρουσφέτια και πελατειακές σχέσεις. Η πιο γνωστή περίπτωση δωροδοκίας είναι φυσικά το Κατάργκεϊτ, αλλά δεν είναι η μοναδική. Για παράδειγμα, πέντε Γάλλοι ευρωβουλευτές από το Εθνικό Μέτωπο της ακροδεξιάς Μαρίν Λε Πεν φέρονται να έχουν αποδεχθεί πολυτελή ταξίδια ως αντάλλαγμα για την έκδοση ευνοϊκών εκθέσεων σχετικά με τις εκλογές στο Καζακστάν και την Κριμαία. 

Η ανάλυση του Follow the Money ανέδειξε ακόμη 44 υποθέσεις εκτιμώμενης απάτης και κλοπής ενωσιακών πόρων.

Το ελληνικό λόμπι παραβατικότητας

Ανάμεσα στους Έλληνες ευρωβουλευτές που ερευνώνται σχετικά από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία βρίσκεται η Μαρία Σπυράκη από τη Νέα Δημοκρατία, για την οποία είχε ζητηθεί η άρση της ασυλίας της μετά από έρευνα της OLAF σχετικά με την υποψία απάτης εις βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ, σε σχέση με τη διαχείριση της βουλευτικής αποζημίωσής της και ιδίως αμοιβών των βοηθών της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Την ίδια ώρα, η ανεξάρτητη πλέον ευρωβουλευτής Εύα Καϊλή, υπόδικη σήμερα για το σκάνδαλο Κατάργκεϊτ, ερευνάται επίσης από την EPPO για παράτυπες πληρωμές που αφορούσαν τέσσερις πρώην βοηθούς της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από το 2014 έως το 2020. Έρευνα είχε διεξαγάγει στο παρελθόν η OLAF και για τον ευρωβουλευτή της ΝΔ Μανώλη Κεφαλογιάννη, η οποία έκλεισε το 2020 χωρίς να γνωστοποιηθεί το αποτέλεσμά της. 

Πρόκειται για 40 εκατ. ευρώ τον χρόνο, που δίνονται χωρίς επίβλεψη ή διαχείριση. Δυστυχώς, πολλοί ευρωβουλευτές πειράζουν τα ποσά επιδομάτων και εξόδων.

Nick Aiossa, διευθυντής της Ευρωπαϊκής Διεθνούς Διαφάνειας (Transparency International EU)

Το Reporters United απέστειλε ερωτήσεις στους Ευρωπαίους νομοθέτες, στην OLAF και στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ζητώντας στοιχεία για την εξέλιξη των υποθέσεών τους. Στην απάντησή της η κ. Σπυράκη υποστήριξε ότι αναμένει την απόφαση της δικαιοσύνης (απάντηση εδώ) και ο κ. Κεφαλογιάννης σχολίασε τους ισχυρισμούς ως ψευδείς με σκοπό «να τον πλήξουν ηθικά και πολιτικά» (απάντηση εδώ). Για τον κ. Κεφαλογιάννη απευθυνθήκαμε και στην OLAF, η οποία σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου ερευνούσε την υπόθεση μέχρι το 2020. Στην απάντησή της αναφέρει ότι το πόρισμά της απεστάλη στο ΕΚ και στην ελληνική δικαιοσύνη.

Η EPPO ενημέρωσε πως η έρευνα είναι ακόμη σε εξέλιξη και ότι «τα αρμόδια δικαστήρια βρίσκονται στην Αθήνα και όχι στο Βέλγιο» (απάντηση εδώ). Η κ. Καϊλή δεν απάντησε.

Εκτός από αυτές τις περιπτώσεις, η έρευνα ανέδειξε και περιπτώσεις Ελλήνων ευρωβουλευτών για τους οποίους έχει ζητηθεί στη διάρκεια της θητείας τους η άρση ασυλίας προκειμένου να προχωρήσουν ποινικές διαδικασίες στην Ελλάδα για υποθέσεις μικρότερης βαρύτητας που είχαν εκκινήσει προτού εκλεγούν στην Ευρωβουλή. Από αυτή τη διαδικασία πέρασαν, για παράδειγμα, ο Γιώργος Κύρτσος (ανεξάρτητος που εξελέγη με τη ΝΔ), ο οποίος υπό την ιδιότητά του ως διευθύνων σύμβουλος και νόμιμος εκπρόσωπος της εκδοτικής Free Sunday House είχε συγκεντρώσει οφειλή 459.918,18 ευρώ προς το ελληνικό Δημόσιο. Ο κ. Κύρτσος δεν απάντησε σε ερωτήσεις μας.

Το δέλεαρ και το ηθικό

«Νομίζω ότι υπάρχουν πολλές πληροφορίες για τους ευρωβουλευτές, οι οποίες όμως δεν είναι διαθέσιμες στο κοινό και δεν βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Εάν βρίσκονται υπό έρευνα, εάν διώκονται ποινικά, αυτές οι πληροφορίες υπάρχουν σε βάσεις δεδομένων. Εκπλήσσομαι που μπορέσατε να βρείτε τόσους πολλούς. Αλλά νομίζω ότι ο αριθμός αυτός είναι πολύ μεγαλύτερος», σχολίασε ο Nick Aiossa, διευθυντής της Ευρωπαϊκής Διεθνούς Διαφάνειας (Transparency International EU). 

Σήμερα ο μηνιαίος ακαθάριστος μισθός των ευρωβουλευτών ανέρχεται σε 10.075 ευρώ, ενώ λαμβάνουν ακόμη μια σειρά από επιδόματα, που επαυξάνουν σημαντικά το εισόδημά τους. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι τα ποσά αυτά είναι πολύ πιο σημαντικά για τους Έλληνες ευρωβουλευτές, εφόσον συγκρίνονται με το πολύ χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα των συμπατριωτών τους, αλλά και με τα εισοδήματα κάθε άλλου μέλους της πολιτικής τάξης της χώρας, συμπεριλαμβανομένου ακόμα και αυτού του πρωθυπουργού.

Ο Aiossa εξηγεί πως συνολικά πάνω από 40 εκατ. ευρώ κατευθύνονται ανεξέλεγκτα στο «ταμείο» των γενικών εξόδων των μελών του ΕΚ ετησίως. «Πρόκειται για 40 εκατ. ευρώ τον χρόνο, που δίνονται χωρίς επίβλεψη ή διαχείριση. Δυστυχώς, πολλοί ευρωβουλευτές πειράζουν τα ποσά επιδομάτων και εξόδων», αναφέρει, προσθέτοντας πως υπάρχει πίεση από κάποια πολιτικά κόμματα προς τους ευρωβουλευτές να «επιστρέφουν κάποια χρήματα στο κόμμα τους». 

Ένας παράτυπος τρόπος να συμβεί αυτό με… διακριτικό τρόπο είναι η τοποθέτηση προσώπων που έχουν σχέση με το κόμμα στις θέσεις των κοινοβουλευτικών συνεργατών των ευρωβουλευτών. 

Την τακτική αυτή -η οποία δεν μπορεί να προσμετρηθεί επίσημα στις περιπτώσεις ανάρμοστης ή παραβατικής συμπεριφοράς που αναλύσαμε- φαίνεται πως ακολούθησαν οι δύο Έλληνες ευρωβουλευτές που εκλέχθηκαν με το νεοναζιστικό σχήμα της Χρυσής Αυγής, που έχει πλέον κηρυχθεί εγκληματική οργάνωση. Όπως είχε αποκαλύψει η δημοσιογράφος Μαρία Ψαρά στο Έθνος, ο κρατούμενος στις φυλακές Δομοκού Γιάννης Λαγός έχει προσλάβει ως βοηθούς του στο ΕΚ τη σύντροφό του αλλά και τη σύζυγο του πρώην βουλευτή της Χρυσής Αυγής Παναγιώτη Ηλιόπουλου, ενώ ο Αθανάσιος Κωνσταντίνου διόρισε ως διαπιστευμένη βοηθό του τη σύζυγο του ναζί υπαρχηγού της ΧΑ, Χρήστου Παππά. Ο Ι. Λαγός δεν απάντησε στα ερωτήματά μας, ενώ ο Α. Κωνσταντίνου είπε πως θα απαντούσε μόνο κατ’ ιδίαν στο γραφείο του στις Βρυξέλλες.

Από τη στιγμή που εκκρεμεί οποιαδήποτε κατηγορία για οποιονδήποτε ευρωβουλευτή, κατά την άποψή μου θα έπρεπε να υπάρχει παύση της ιδιότητας.

Φιλίππα Χατζησταύρου, Επίκουρη Καθηγήτρια στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών

Στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής έρευνας, προέκυψαν αρκετές περιπτώσεις όπου οι ενέργειες των ευρωβουλευτών δεν συνιστούν τυπική παράβαση των κανόνων, ωστόσο εγείρουν ηθικά ερωτήματα ή ζητήματα σύγκρουσης συμφερόντων. 

Τέτοια περίπτωση αποτελεί και η πεντάμηνη θητεία του Θοδωρή Ζαγοράκη το 2021 στη θέση του προέδρου της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, ενώ παράλληλα ήταν ευρωβουλευτής στις Βρυξέλλες, κάτι που τυπικά δεν απαγορευόταν. Στο ίδιο διάστημα, ωστόσο, βρέθηκε στο ΕΚ να συνυπογράφει ερώτηση (23 Απριλίου 2021) κατά της δημιουργίας μιας νέας ευρωπαϊκής Super League υποστηρίζοντας ότι θα δημιουργούσε σημαντικές οικονομικές απώλειες για άλλους ευρωπαϊκούς συλλόγους. Παράλληλα είχε συνυπογράψει τροπολογίες σχετικά με την πολιτική της ΕΕ για τον αθλητισμό, μια εκ των οποίων καλούσε εθνικές αρχές να τον θέσουν ως προτεραιότητα στην πολιτική συνοχή μέσω των ευρωπαϊκών κονδυλίων, όπως φαίνεται στο προσχέδιο που είχε δημοσιευθεί στις 14 Σεπτεμβρίου 2021.

Ερωτηματικά, τόσο για τα αντανακλαστικά των πολιτικών κομμάτων όσο και των οργάνων του ΕΚ προς τη δράση των ευρωβουλευτών προκάλεσε και η δήλωση του αντιπροέδρου του ΕΚ, Δημήτρη Παπαδημούλη ο οποίος, όταν τον Απρίλιο του 2023 έγινε γνωστή η καταγγελία γυναίκας σε βάρος του Αλέξη Γεωργούλη για βιασμό και πρόκληση σωματικής βλάβης, είχε δηλώσει πως «κυκλοφορούσαν φήμες» από το 2022 στο Ευρωκοινοβούλιο για τον μέχρι πρότινος ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, παραδέχεται πως δεν είχε κάνει κάποια κίνηση ενημέρωσης των αρμόδιων οργάνων του ΕΚ. «Το μόνο που μπορούσα να κάνω και το έκανα, είναι ότι πρώτον ενημέρωσα την ηγεσία του κόμματος ότι υπήρξαν φήμες. Επίσης, τον κάλεσα και μου είπε ότι δεν υπάρχει τίποτα», απάντησε στο Reporters United ο Δ. Παπαδημούλης. Αρμόδιο όργανο στο οποίο θα μπορούσε να είχε απευθυνθεί ήδη το 2022 για συμβουλές ο κ. Παπαδημούλης είναι η Συμβουλευτική Επιτροπή για τη Συμπεριφορά των Μελών του Ευρωκοινοβουλίου, που πάντως απαρτίζεται από ευρωβουλευτές. Ο κ. Γεωργούλης, που μέχρι σήμερα διαψεύδει κατηγορηματικά την εμπλοκή του στην υπόθεση, αποπέμφθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ όταν το θέμα βγήκε τελικά στη δημοσιότητα, ένα χρόνο μετά τη «διάδοση φημών». 

Αναφορικά με την εξέλιξη της υπόθεσης του κ. Γεωργούλη αποστείλαμε ερωτήσεις στην Εισαγγελία Βρυξελλών, αλλά δεν λάβαμε απαντήσεις.

Ανάλογα παραδείγματα υπάρχουν αρκετά στο Ευρωκοινοβούλιο. «Η ανήθικη ή ηθικά αμφισβητήσιμη συμπεριφορά δεν χρειάζεται απαραίτητα να συνιστά “σοβαρό παράπτωμα”, ούτε καν να είναι παράνομη, για να οδηγήσει σε δημόσια σκάνδαλα και να πλήξει την εμπιστοσύνη των πολιτών στα θεσμικά όργανα της ΕΕ», επισημαίνει σε άρθρο της η Andreea Năstase, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ στην ευρωπαϊκή δημόσια πολιτική. 

Η κουλτούρα της ατιμωρησίας και οι επόμενες εκλογές

Μέχρι σήμερα, συνολικά 23 εν ενεργεία ευρωβουλευτές έχουν καταδικαστεί ή τους έχουν καταλογιστεί πρόστιμα για αξιόποινα αδικήματα. Όλοι συνεχίζουν παρ’ όλα αυτά να εργάζονται στις Βρυξέλλες, πλην του Έλληνα νεοναζί Γιάννη Λαγού, ο οποίος στη δίκη της Χρυσής Αυγής καταδικάστηκε για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης και εκτίει ποινή κάθειρξης 13 ετών και οκτώ μηνών. Παρ’ όλα αυτά, συμμετέχει εξ αποστάσεως στις ψηφοφορίες και συνεχίζει να λαμβάνει μέρος του μισθού του.

Το ίδιο συμβαίνει με όσους ευρωβουλευτές βρίσκονται υπό καθεστώς ερευνών. Στην υπόδικη Εύα Καϊλή αφαιρέθηκε το αξίωμα της αντιπροέδρου του ΕΚ, ωστόσο παραμένει ευρωβουλευτής. 

Η Επίκουρη Καθηγήτρια στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών Φιλίππα Χατζησταύρου δηλώνει πως το γεγονός αυτό «αποδεικνύει ότι στην ΕΕ βρισκόμαστε σε μια κουλτούρα ατιμωρησίας και προστασίας μιας κάστας ανθρώπων που είναι φοβερά προνομιούχοι. Από τη στιγμή που εκκρεμεί οποιαδήποτε κατηγορία για οποιονδήποτε ευρωβουλευτή, κατά την άποψή μου θα έπρεπε να υπάρχει παύση της ιδιότητας». Τονίζει επίσης πως αποτελεί μείζον ζήτημα αδιαφάνειας η έλλειψη ελέγχου στις οικονομικές δηλώσεις και στις δηλώσεις συναντήσεων των ευρωβουλευτών, καθώς και η πρακτική της «περιστρεφόμενης θύρας», δηλαδή η απασχόληση πρώην ευρωβουλευτών σε εταιρείες lobbying. 

Την ίδια ώρα, παρατηρείται σημαντική καθυστέρηση στο επίπεδο της δικαστικής συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών και τα ευρωπαϊκά όργανα. «Το μέσο ποσοστό απαγγελίας κατηγοριών σύμφωνα με τις συστάσεις της OLAF προς τους εισαγγελείς των 27 κρατών μελών κυμαίνεται γύρω στο 33% ετησίως. Το οποίο είναι τραγικά χαμηλό, δεδομένου ότι οι υποθέσεις αυτές βασίζονταν σε μήνες ή χρόνια ερευνών. Αυτό λέει κάτι για το δικαστικό σύστημα των κρατών μελών», εκτιμά ο Nick Aiossa, διευθυντής της Ευρωπαϊκής Διεθνούς Διαφάνειας. 

Τα περιθώρια ελιγμών για τους ευρωβουλευτές είναι ξεκάθαρα μεγάλα μέσα σε ένα σύστημα όπου οι ίδιοι ορίζουν τους κανόνες κι έπειτα είναι υπεύθυνοι για τον έλεγχο της τήρησής τους.

Στον απόηχο του μεγάλου σκανδάλου που ξέσπασε τον Δεκέμβριο του 2022, οι Ευρωπαίοι νομοθέτες θέσπισαν βιαστικά κάποιους επιπλέον κανόνες. Μεταξύ άλλων τροποποίησαν τον κανονισμό για τη λήψη δώρων, απαιτώντας από τους ευρωβουλευτές να δηλώνουν κάθε δώρο αξίας άνω των 150 ευρώ που λαμβάνουν. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατούσε είναι πως το 2016, 2018 και 2021 ένας μόνο ευρωβουλευτής ανα χρονιά είχε δηλώσει τη λήψη κάποιου δώρου, παρά τη γενική υποχρέωση…

«Ένα σύνολο εκτεταμένων μεταρρυθμίσεων με στόχο την ενίσχυση της ακεραιότητας, της ανεξαρτησίας και της λογοδοσίας, με παράλληλη προστασία της ελεύθερης εντολής των ευρωβουλευτών, εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο», δήλωσε εκπρόσωπος της Ευρωβουλής στο Follow the Money, επισημαίνοντας την αναθεώρηση των εσωτερικών κανόνων και τη συνεργασία με τις δικαστικές αρχές. 

Μέχρι πρότινος οι ευρωβουλευτές ήταν υποχρεωμένοι να δηλώσουν όλες τις παράλληλες δραστηριότητές τους, ακόμη και τις μη αμειβόμενες. Όμως, στις 13 Σεπτεμβρίου του 2023, δημοσιεύθηκαν οι τροπολογίες στους κανόνες του ΕΚ για την ενίσχυση της ακεραιότητας, της ανεξαρτησίας και της λογοδοσίας, που στην πραγματικότητα αποδυνάμωσαν τους κανόνες διαφάνειας. Με τη νέα τροπολογία πλέον οι ευρωβουλευτές οφείλουν να δηλώνουν τις παράλληλες δραστηριότητες που αποφέρουν πάνω από 5.000 ευρώ τον χρόνο.

«Ο ευρωβουλευτής που εργάζεται ως δικηγόρος αλλά δεν παίρνει πολλά από το γραφείο του, δεν χρειάζεται πλέον να το αναφέρει. Αλλά σε τι θα συμβουλεύει αυτό το δικηγορικό γραφείο; Στο Δίκαιο της ΕΕ; Η υπόθεση του ΕΚ είναι ότι σύγκρουση συμφερόντων μπορεί να προκύψει μόνο για ποσά πάνω από 5.000 ευρώ», σχολιάζει ο Nick Aiossa.

Η Συμβουλευτική Επιτροπή για τη Συμπεριφορά των Μελών του Ευρωκοινοβουλίου, η οποία αποτελείται από άλλους ευρωβουλευτές, είναι το κύριο όργανο για τον έλεγχο της συμπεριφοράς των Ευρωβουλευτών, αφού αυτή επιβάλλει κυρώσεις στα μέλη του ΕΚ. Όλα καλά θα έλεγε κανείς, ωστόσο οι κυρώσεις αυτές τις περισσότερες φορές είναι «δευτερεύουσες σε σχέση με το διακύβευμα», όπως υποστηρίζει η κ. Χατζησταύρου. «Μια κύρωση μπορεί να είναι η παύση των αξιωμάτων σου, όχι της ιδιότητάς σου», ενώ σύμφωνα με το άρθρο 176, άλλες κυρώσεις αφορούν παρακράτηση αποζημίωσης το πολύ μέχρι δύο μήνες και προσωρινή αναστολή συμμετοχής σε δραστηριότητες του Κοινοβουλίου.

Από τις δημοσιευμένες δηλώσεις των 21 Ελλήνων ευρωβουλευτών, 11 από αυτούς έχουν δηλώσει τις συναντήσεις τους, πέντε έχουν δηλώσει τη συμμετοχή τους σε εκδηλώσεις διοργανωμένες και εν μέρει ή πλήρως πληρωμένες από τρίτους, έξι έχουν δηλώσει σύγκρουση συμφερόντων, 20 έχουν κάνει δήλωση οικονομικών συμφερόντων, 18 δήλωση ιδιωτικών συμφερόντων ενώ κανείς δεν έχει δηλώσει ότι έχει λάβει δώρα. Ακόμα και τα μέλη της ίδιας Συμβουλευτικής Επιτροπής δεν έχουν δηλώσει δώρα. 

Αποστείλαμε ερωτήσεις στην Επιτροπή, αλλά δεν λάβαμε απαντήσεις. Δια εκπροσώπου το Ευρωκοινοβούλιο απάντησε σε ερωτήσεις που έστειλε η Le Monde, τις οποίες δημοσιεύουμε εδώ. 

Τον Ιούνιο, οι Ευρωπαίοι πολίτες θα σπεύσουν στις κάλπες. Παρά τις διαβεβαιώσεις του ΕΚ, ωστόσο, το ζήτημα παραμένει εάν οι ίδιοι οι ευρωβουλευτές και οι πολιτικές ομάδες θα δεχτούν να συμμορφωθούν με αυτές τις αλλαγές στην επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο. Και κυρίως, αν θα λάβουν υπόψη τα γεγονότα των τελευταίων ετών κατά την επιλογή των προσώπων που θα στελεχώσουν τα ψηφοδέλτια των επόμενων Ευρωεκλογών. 

Το άρθρο αυτό είναι αποτέλεσμα της έρευνας και της συνεισφοράς των δημοσιογράφων που συμμετείχαν στο “MEP Misconduct Investigation”.

Διόρθωση: Κατά τη δημοσίευση του ρεπορτάζ στις 31/1 το κείμενο ανέφερε λανθασμένα πως η καταγγελία σε βάρος του Α. Γεωργούλη ήταν για «σεξουαλική επίθεση». Το κείμενο έχει διορθωθεί.