Ένα ιπτάμενο μαγικό χαλί, παχυλό και κόκκινο, φαίνεται πως έστρωσε η κυβέρνηση της ΝΔ στους αποφοίτους των ιδιωτικών σχολείων για την εισαγωγή τους στα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Προηγουμένως βέβαια είχε εξαντλήσει την αυστηρότητά της στα δημόσια πανεπιστήμια, καθιερώνοντας το 2021 την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής με την οποία κόβονται από αυτά περί τους 20.000 φοιτητές ετησίως.
Στήριξε την ανεξάρτητη δημοσιογραφία του Reporters United εδώ!
Mε τον νέο νόμο που ψηφίστηκε τον Μάρτιο του 2024, το International Baccalaureate (IB- «Άι-Μπι», Διεθνές Απολυτήριο) μετατρέπεται σε μαγικό χαλί που προσγειώνεται κατευθείαν εντός των ιδιωτικών πανεπιστημίων, υφασμένο από πανάκριβα δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων. Όσοι το διαθέτουν εισάγονται χωρίς να χρειάζεται να πληρούν τις δύο προϋποθέσεις που ισχύουν για τους «κανονικούς» μαθητές:
- χωρίς πανελλαδικές εξετάσεις και
- χωρίς την προϋπόθεση να πιάσουν την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής.
Η πτυχή αυτή του νόμου θέτει ζητήματα ισονομίας, αξιοκρατίας, αλλά και διαφάνειας.
Η «μεταρρύθμιση» Πιερρακάκη δίνει στους κατόχους IB αυτοδικαίως «δικαίωμα εγγραφής» στα ιδιωτικά πανεπιστήμια – δικαίωμα που στερεί από τους χιλιάδες «κανονικούς» μαθητές.
«Το μυστικό του Άι-μπι» το είχε προδώσει ο ίδιος ο υπουργός σε συνέντευξη τύπου που έδωσε στις 7 Φεβρουαρίου 2024. Είχε πει επί λέξει ο κ. Πιερρακάκης:
«Τώρα, ποιοι έχουν δικαίωμα εγγραφής. Βλέπετε τη λέξη ΕΒΕ. Για να μπει κανείς στα μη κρατικά πανεπιστήμια, θα πρέπει να δώσει πανελλήνιες εξετάσεις, και θα πρέπει να πιάσει την ΕΒΕ του αντίστοιχου πεδίου, δηλαδή να είναι πάνω από την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής. […] Θα προβλέπεται φυσικά και το IB, το Διεθνές Μπακαλορεά…»
Λίγες εβδομάδες μετά, τα λεγόμενα του κ. Πιερρακάκη έγιναν νόμος που προβλέπει πως οι δύο προϋποθέσεις (να δώσει ο μαθητής Πανελλήνιες και να πιάσει την ΕΒΕ) ισχύουν για όλους εκτός όσων έχουν το Μπακαλορεά των μεγάλων ιδιωτικών σχολείων…
Συγκεκριμένα, στον νόμο 5094/13-3-2024, στο Μέρος Δ’ «Εγκατάσταση και Λειτουργία Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης», στο Άρθρο 147 «Φοιτητές με δικαίωμα εγγραφής – Μητρώο φοιτητών και Αξιολόγηση – Αποφοίτηση», στην παράγραφο 2 (γ) προβλέπεται ότι:
«2. Δικαίωμα εγγραφής στα προγράμματα πρώτου κύκλου σπουδών των αναγνωρισμένων των παραρτημάτων – Ν.Π.Π.Ε. έχουν […]
γ) οι κάτοχοι διεθνών απολυτήριων τίτλων Δ.Ε. που χορηγούνται από σχολεία της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, οι αλλοδαποί πολίτες κάτοχοι ισοδύναμου του Λυκείου απολυτήριου τίτλου Δ.Ε. ή ισοδύναμου τίτλου επαγγελματικής εκπαίδευσης που τους παρέχει δικαίωμα εισαγωγής στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας στην οποία φοιτούν».
Αντιθέτως, για τους αποφοίτους του «κανονικού» συστήματος εκπαίδευσης (αποφοίτους Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων), το απολυτήριο δεν αρκεί. Ο νόμος απαιτεί από τους μαθητές «μέσο όρο στα τέσσερα (4) πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα τους μεγαλύτερο ή ίσο με την ελάχιστη βάση εισαγωγής». Με άλλα λόγια να δώσουν Πανελλήνιες εξετάσεις αλλά και να πιάσουν την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) – προϋποθέσεις που ως δια μαγείας εξαφανίζονται όσον αφορά τους μαθητές του IB! (Σημειώνεται ότι η ΕΒΕ που απαιτείται να επιτύχουν οι μαθητές για να εισαχθούν στα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι πολύ χαμηλότερη από εκείνη που απαιτείται για την εισαγωγή τους στα δημόσια).
Μέχρι σήμερα, το πρόγραμμα του IB επέλεγαν μαθητές που είχαν αποφασίσει ότι δεν θα δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις, αλλά θα απευθυνθούν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Τώρα αυτό αλλάζει αφού η «μεταρρύθμιση» Πιερρακάκη τούς δίνει αυτοδικαίως «δικαίωμα εγγραφής» στα ιδιωτικά πανεπιστήμια – δικαίωμα που φυσικά στερεί από τους χιλιάδες «κανονικούς» μαθητές.
Ρωτήσαμε γραπτά και προφορικά το υπουργείο Παιδείας και τον κ. Πιερρακάκη για την ερμηνεία του νόμου. Αρνήθηκαν να μας απαντήσουν.
Τι είναι το (άγνωστο στους πολλούς, γνωστό στις ελίτ) IB;
Τι είναι όμως το Διεθνές Απολυτήριο ή Ιντερνάσιοναλ Μπακαλορεά;
Ο δημιουργός του IB, ο Οργανισμός Διεθνούς Απολυτηρίου (IBO), που εδρεύει στη Γενεύη, το περιγράφει ως ένα πρόγραμμα στη διεθνή εκπαίδευση που διαμορφώνει «φιλομαθείς, μορφωμένους νέους ανθρώπους με ανησυχίες».
Η ιδέα γεννήθηκε το 1968 στην Ελβετία, κι εξελίχθηκε σε πρόγραμμα που τρέχει σήμερα σε πάνω από 150 χώρες και 5.000 σχολεία σε όλο τον κόσμο.
Στην Ελλάδα, το IB παρέχουν σε διάφορες βαθμίδες 19 σχολεία. Μόνο όμως τα 15 από αυτά διαθέτουν το International Baccalaureate Diploma Programme, την ανώτατη βαθμίδα που απευθύνεται σε μαθητές 16-19 ετών, μέσω του οποίου οι μαθητές που το επιλέγουν πετυχαίνουν ένα απλό μπαϊπάς: επιχειρούν την πρόσβασή τους σε ξένα πανεπιστήμια χωρίς να απαιτείται απ’ αυτούς να πάρουν πρώτα το ελληνικό δημόσιο απολυτήριο (όπως κάνουν τα παιδιά που φοιτούν σε Γενικά Λύκεια ή ΕΠΑΛ).
Ανισότητα είναι ότι κάποιες κατηγορίες Ελλήνων πολιτών έχουν πρόσβαση στα ιδιωτικά πανεπιστήμια χωρίς καν να χρειαστεί να δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις.
Ακρίτας Καϊδατζής, συνταγματολόγος
Για τα δημόσια πανεπιστήμια δε, υποθέτουμε ότι ισχύει ακόμα η υπουργική απόφαση ΥΑ Β3/3925 άρθρο 7/98, σύμφωνα με την οποία οι μαθητές του IB εισάγονται μόνο κατόπιν πανελλαδικών εξετάσεων.
Το IB θεσμοθετήθηκε επί υπουργίας Γιώργου Παπανδρέου το 1995 (κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ) με εισηγητή τον καθηγητή Αλέξη Δημαρά (σημαντικό φιλόλογο, αλλά και διευθυντικό στέλεχος ενός από τα μεγαλύτερα ιδιωτικά σχολεία, της Σχολής Μωραΐτη), ενώ εξομοιώθηκε νομικά με το απολυτήριο του Ενιαίου Λυκείου το 2008, επί υπουργίας Ευριπίδη Στυλιανίδη (κυβέρνηση ΝΔ).
Προκάλεσε τότε αντιφατικές αντιδράσεις καθώς οι επικριτές ισχυρίζονταν ότι πρόκειται για απολυτήριο διεθνούς ιδιωτικού οργανισμού που δεν εποπτεύεται από κανένα κρατικό φορέα. Ο επικεφαλής των IB World Schools Άντριαν Κέρνι είχε αναφέρει ότι πρόκειται για μη κερδοσκοπικό οργανισμό υπό την αιγίδα της UNESCO.
Παρότι στον νόμο του 1995 παρεχόταν η δυνατότητα και στα δημόσια σχολεία να παρέχουν το IB, σχεδόν 30 χρόνια μετά το IB παρέχεται μόνο από ιδιωτικά σχολεία. Πάντως, δημόσια IB υπάρχουν σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Βρετανία και η Γερμανία.
Ποια σχολεία στην Ελλάδα παρέχουν το IB;
Σύμφωνα με τον ίδιο τον Οργανισμό Διεθνούς Απολυτηρίου, τα American Community Schools of Athens, το Κολλέγιο Ανατόλια, το Campion School, τα Εκπαιδευτήρια Κωστέα-Γείτονα, τα Εκπαιδευτήρια Δούκα, τα Εκπαιδευτήρια Γείτονα, το Κολλέγιο Αθηνών, η Ιόνιος Σχολή, τα Εκπαιδευτήρια Λαμπίρη, το Pinewood American International School, τα Εκπαιδευτήρια Πλάτων, το St. Catherine’s British School, το Pierce και η Σχολή Μωραΐτη.
Ως επί το πλείστον δηλαδή ακριβά ιδιωτικά σχολεία. Για παράδειγμα, στο Κολλέγιο Αθηνών το κόστος για την πρώτη χρονιά IB είναι 14.950 ευρώ και για τη δεύτερη χρονιά IB 14.560 ευρώ. Στο Pierce είναι 13.500 ευρώ για κάθε χρονιά IB.
Κι αυτό, χωρίς να υπολογιστούν τα χρήματα που πληρώνουν οι γονείς για τα ιδιαίτερα μαθήματα για το IB, που σύμφωνα με τις πληροφορίες μας κυμαίνονται από 70 μέχρι 150 ευρώ την ώρα.
Ο αριθμός των παιδιών που παρακολουθούν τέτοια μαθήματα υπολογίζεται από τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδος (ΟΙΕΛΕ) σε περί τα 1.000 τον χρόνο, στα οποία βέβαια περιλαμβάνονται και ξένοι υπήκοοι, όπως για παράδειγμα παιδιά υπαλλήλων πρεσβειών.
Θίγεται η ισονομία;
Ρωτήσαμε τον αναπληρωτή καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου στο ΑΠΘ Ακρίτα Καϊδατζή (ο οποίος μεταξύ άλλων έχει θητεύσει ως γενικός γραμματέας της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ), για το αν τίθεται ζήτημα ισονομίας.
«Συγκεκριμένα για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, επειδή δεν υπάρχει διασφαλισμένο το δικαίωμα πρόσβασης σε όλους τους Έλληνες πολίτες που τελειώνουν το Λύκειο να σπουδάσουν, υπάρχει το numerus clausus, δηλαδή οι θέσεις των πανεπιστημίων είναι συγκεκριμένες και καθορίζονται κανονιστικά», συνεχίζει.
«Πώς διασφαλίζεται η ισοτιμία της πρόσβασης; Με το ότι για να εισαχθεί κάποιος στο πανεπιστήμιο, δίνει πανελλήνιες εξετάσεις, και άρα διαγωνίζεται με ίσους όρους μαζί με όλους…»
Οι τρεις κατηγορίες που εισάγονται στα ιδιωτικά πανεπιστήμια χωρίς εξετάσεις είναι α) οι αλλοδαποί, β) όσοι έχουν τελειώσει ξένα σχολεία στην Ελλάδα και γ) όσοι έχουν διεθνές απολυτήριο. Από όλες αυτές τις κατηγορίες μάς ενδιαφέρουν αυτές που περιλαμβάνουν Έλληνες πολίτες, γιατί στα δικά τους δικαιώματα αναφέρεται το Σύνταγμα της χώρας μας, εξηγεί ο Ακρίτας Καϊδατζής.
«Άρα, η μία ανισότητα είναι ότι κάποιες κατηγορίες Ελλήνων πολιτών έχουν πρόσβαση στα ιδιωτικά πανεπιστήμια χωρίς καν χρειαστεί να δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις.
Όσο για τη δεύτερη ανισότητα, όπως εξηγήσαμε, έγκειται στο ότι για τους κατόχους IB δεν υπάρχει καν θέμα Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (αφού άλλωστε δεν χρειάζεται καν να δώσουν πανελλαδικές).
«Αυτά τα στοιχεία προφανώς εισάγουν άνιση μεταχείριση, ανισότητα στην πρόσβαση. Δεν νομίζω ότι μπορεί κάποιος να το αμφισβητήσει αυτό», συνεχίζει ο κ. Καϊδατζής. Επειδή όμως η ισοτιμία της πρόσβασης δεν διασφαλίζεται με ρητή διάταξη, αλλά προκύπτει από την ερμηνεία του Συντάγματος (από το άρθρο 16, παρ. 4, και τις υπόλοιπες που μιλά για δωρεάν παιδεία συνδυαστικά) «μπορεί κάποιος να πει ότι δεν συμφωνεί με αυτή την ερμηνευτική κατασκευή», σημειώνει. Αν το κρίνει κάποιος αντισυνταγματικό ή όχι δηλαδή συνδέεται με το πώς ερμηνεύει κάποιος το Σύνταγμα.
Ο κ. Κυραϊλίδης, πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιωτικών Σχολείων, δεν βρίσκει πρόβλημα ισονομίας: «Γενικά, δεν θα έπρεπε να υπάρχουν τόσο αυστηρά κριτήρια για να εισαχθεί κάποιος σε ένα ιδιωτικό Πανεπιστήμιο. Δεν τίθεται θέμα ισονομίας, επειδή κάποιοι θα επιλέξουν να δώσουν Πανελλαδικές και κάποιοι θα επιλέξουν να πάνε σε ιδιωτικό. Αν το δυσκολεύεις πάρα πολύ για να μπει σε ένα ιδιωτικό ελληνικό Πανεπιστήμιο, γιατί να μην πάει Βουλγαρία που θα τον δυσκολέψουν ενδεχομένως λιγότερο; Ή στην Κύπρο, που ζητάνε απολυτήριο 17-18. Τι έχεις να κερδίσεις στο διά ταύτα;»
Το ερώτημα περί ισονομίας το απευθύναμε φυσικά και στον υπουργό Παιδείας καθώς και στον γενικό γραμματέα του ΥΠΑΙΘΑ Γιάννη Κατσαρό. Μέχρι σήμερα δεν έχουμε λάβει απάντηση.
Το σκάνδαλο με τη διαρροή θεμάτων του IB
Οι Έλληνες υποστηρικτές του IB επικαλούνται ότι το IB χαίρει διεθνούς αναγνώρισης και διαθέτει υψηλά στάνταρντ. Όμως, τον Ιούλιο του 2009 το σκάνδαλο με τη διαρροή στη χώρα μας θεμάτων του Διεθνούς Απολυτηρίου (με την εμπλοκή μαθητών μερικών από τα μεγαλύτερα ελληνικά ιδιωτικά σχολεία) προκάλεσε σοβαρό πλήγμα στην αξιοπιστία του.
Έλληνας εκπαιδευτικός, συντονιστής προγράμματος IB αρχικά στο Κολλέγιο Αθηνών και αργότερα στο Λύκειο Ζηρίδη, φερόταν να έχει πάρει τα θέματα νωρίτερα μέσω γνωστών του στη Γενεύη και έναντι αδράς αμοιβής να τα έχει διοχετεύσει σε Έλληνες μαθητές. Στη συνέχεια, ο εκπαιδευτικός «ανακρίθηκε» από τους ανθρώπους του IBO στη Γενεύη και παραιτήθηκε και από τη θέση του στο ελληνικό σχολείο.
Το κύκλωμα αποκαλύφθηκε όταν μαθητής πιάστηκε ημέρα εξετάσεων με τα θέματα στην τσάντα του, τα οποία ακόμα δεν είχαν γνωστοποιηθεί επίσημα στους εξεταζόμενους.
Στην υπόθεση φέρονταν να εμπλέκονται μαθητές των Λυκείων Ζηρίδη, Μωραΐτη και Κολλεγίου Αθηνών, συνολικά εννέα άτομα, γόνοι οικονομικά ισχυρών οικογενειών, με τις διαρροές να αφορούν τα σχολικά έτη 2007-2008 και 2008-2009.
Οι γονείς είχαν αγοράσει τα θέματα κάθε εξεταζόμενου μαθήματος για το IB έναντι 75.000 ευρώ, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Καθημερινής. Παρόλο που δεν δημοσιεύτηκαν ονόματα κατηγορούμενων, το ίδιο ρεπορτάζ υποστήριζε ότι στο πλαίσιο διερεύνησης της υπόθεσης «εξετάστηκε ενδεχόμενη εμπλοκή επιχειρηματιών, αλλά και υψηλόβαθμων πολιτικών προσώπων», ενώ οι «“πωλητές των θεμάτων” κατάφεραν να βάλουν στην τσέπη τους περί το 1,5 εκατ. ευρώ».
Ο ΙΒΟ (ο διεθνής φορέας που όπως είπαμε αδειοδοτεί τα σχολεία σε όλο τον κόσμο να εντάσσουν το IB στο πρόγραμμά τους) απαγόρευσε στα ελληνικά ιδιωτικά σχολεία που είχαν IB να εκδώσουν αποτελέσματα για τις σχετικές εξετάσεις μέχρι να διερευνηθεί η υπόθεση. Μάλιστα, οι μαθητές κινδύνευσαν έτσι να χάσουν τις προθεσμίες για τα ξένα πανεπιστήμια.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας διέταξε ΕΔΕ η οποία ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2009, όμως το πόρισμά της αρχειοθετήθηκε. Αυτό έγινε με το αιτιολογικό «αδυναμίας κίνησης πειθαρχικής διαδικασίας» κατά του εμπλεκόμενου ακαδημαϊκού και διοικητικού υπευθύνου Κ.Μ., «καθώς δεν προκύπτει υπαλληλική ή άλλου είδους σχέση του κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα της διαρροής των θεμάτων, με ιδιωτικό σχολείο εποπτευόμενο από το ΥΠΕΠΘ που θα κινητοποιούσε την πειθαρχική μας διαδικασία» (συνημμένο 5).
Με την ίδια απόφαση, το Πόρισμα διαβιβάστηκε στην Εισαγγελία Αθηνών τον Οκτώβριο του 2009, η οποία στη συνέχεια άσκησε ποινική δίωξη κατά 21 ατόμων για τη διαρροή θεμάτων στις εξετάσεις του IB την περίοδο 2008 -2009. Δύο καθηγητές και ένας ιδιώτης κατηγορούνταν για κακουργηματική παθητική δωροδοκία στον ιδιωτικό τομέα, ενώ 18 μαθητές και γονείς για ενεργητική δωροδοκία στον ιδιωτικό τομέα.
Ο ΙΒΟ πάντως αφαίρεσε την άδεια από τη Σχολή Ζηρίδη, πράγμα που έπληξε το κύρος των Εκπαιδευτηρίων κι ενδεχομένως συνετέλεσε στο κλείσιμό τους.
Ποιος εποπτεύει το IB; Ο υπουργός Παιδείας αρνείται να απαντήσει
Την εποχή της διαρροής των θεμάτων (2009), η γενική γραμματέας του υπουργείου Παιδείας Νίκη Γκοτσοπούλου δήλωνε ότι τα τμήματα του IB που λειτουργούν στην Ελλάδα δεν τελούν υπό την εποπτεία του ΥΠΕΠΘ (συνημμένο 3), ξεσηκώνοντας αντιδράσεις από την ΟΙΕΛΕ, η οποία, επικαλούμενη σειρά νόμων και διατάξεων, τόνιζε πως μόνο ο έλεγχος του αναλυτικού προγράμματος είναι στην αρμοδιότητα του διεθνούς οργανισμού, ενώ η εποπτεία ανήκει στο κάθε σχολείο και τις ελληνικές διοικητικές αρχές που το εποπτεύουν.
Ένα σημαντικό τμήμα της πολιτικής του υπουργείου Παιδείας τα τελευταία πεντέμισι χρόνια υπαγορεύεται από τους επιχειρηματίες της εκπαίδευσης και κατά κύριο λόγο από το πανίσχυρο λόμπι των ιδιοκτητών των ιδιωτικών σχολείων.
Γιώργος Χριστόπουλος, Πρόεδρος ΟΙΕΛΕ
Δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας ανέφερε πως το υπουργείο Παιδείας προσπαθούσε με κάθε τρόπο να μεταβιβάσει τον έλεγχο του ΙΒ στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου. Στο ίδιο δημοσίευμα αναφερόταν ότι ο γιος της υπουργού Παιδείας Άννας Διαμαντοπούλου, η οποία ανέλαβε καθήκοντα σχεδόν τρεις μήνες μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου διαρροής θεμάτων του IB, φοιτούσε σε πρόγραμμα ΙΒ «σε γνωστό ιδιωτικό σχολείο της Αθήνας».
Τι συμβαίνει σήμερα με την εποπτεία του ΙΒ; Αυτό ήταν ένα από τα ερωτήματα που απευθύναμε στον υπουργό Παιδείας Κυριάκο Πιερρακάκη και τον ΓΓ Πρωτοβάθμιας – Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης & Ειδικής Αγωγής του ΥΠΑΙΘΑ Γιάννη Κατσαρό. Μέχρι σήμερα, δεν έχουμε λάβει απάντηση.
Πώς γίνεται να υπάρχουν τόσοι «άριστοι» σε ιδιωτικά;
Δεκαέξι χρόνια μετά το σκάνδαλο του Διεθνούς Απολυτηρίου, ιδιωτικά σχολεία διαφημίζουν ποσοστά επιτυχίας που θυμίζουν αποτελέσματα εκλογών σε καθεστώτα που ψηφίζουν και οι πεθαμένοι. «Τα Εκπαιδευτήρια Δούκα αγγίζουν το 100% επιτυχίας στην πρόσβαση στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ευρώπης και της Αμερικής μέσω του Διεθνούς Απολυτηρίου», ανέφερε δημοσίευμα του 2021.
«Το 100% των μαθητών μας πήρε το IB Diploma, ενώ το αντίστοιχο παγκόσμιο ποσοστό είναι 88,1%», διαφημίζουν στην ιστοσελίδα τους τα Εκπαιδευτήρια Κωστέα-Γείτονα.
Το «99% από τους 146 αποφοίτους απέκτησαν το Διεθνές Απολυτήριο τον Μάιο 2020», σημειωνόταν σε δημοσίευμα για το Κολλέγιο Αθηνών.
«Όσο υψηλό κι αν είναι το πολιτιστικό κεφάλαιο των παιδιών δεν μπορεί ξαφνικά να είναι όλοι φωστήρες και να μπαίνουν σε καλά πανεπιστήμια. Υπάρχει πάντοτε μια σκιά πάνω από τις εξετάσεις του ΙΒ», σχολιάζει ο Γιώργος Χριστόπουλος της ΟΙΕΛΕ.
Επιχειρήσαμε να μιλήσουμε με εκπαιδευτικούς που διδάσκουν στο πρόγραμμα του Διεθνούς Απολυτηρίου, αλλά συναντήσαμε κλειστές πόρτες, σιωπή, φόβο.
Μόνο ένας εκπαιδευτικός με μακρά θητεία σε μεγάλο ιδιωτικό σχολείο κατέθεσε την εμπειρία του υπό τον όρο της ανωνυμίας. Θεωρεί το IB εξαιρετικό ως εκπαιδευτικό σύστημα, η «ελληνική εκδοχή του όμως παρουσιάζει προβλήματα». «Μεγάλο μέρος του βαθμού προκύπτει από εργασίες που γράφουν τα παιδιά. Ο καθηγητής που διδάσκει το μάθημα πιστοποιεί ενυπόγραφα ότι την εργασία έχει γράψει το παιδί. Όμως, των χαμηλόβαθμων παιδιών τις εργασίες γράφει ο ιδιαιτερατζής έναντι μεγάλης αμοιβής και οι γονείς και το σχολείο πιέζουν τον καθηγητή του μαθήματος να βεβαιώσει ότι η εργασία γράφτηκε από το παιδί. Μερικές φορές το ιδιαίτερο το κάνει ο καθηγητής που κάνει το μάθημα…» μας είπε μεταξύ άλλων.
Αν υπήρχε ήδη πίεση για τους βαθμούς πριν θεσμοθετηθεί το ΙΒ ως εισιτήριο στα ελληνικά ιδιωτικά πανεπιστήμια (καθώς ανοίγουν πόρτες για ξένα πανεπιστήμια, αλλά και για το Δημόσιο μέσω διαγωνισμών ΑΣΕΠ), τώρα τι θα γίνει;
Πόσο μάλλον όταν πλέον οι εκπαιδευτικοί των ιδιωτικών σχολείων νιώθουν διαρκώς πίσω τους την καυτή ανάσα της ανεργίας, αφού με νόμο από το 2020 απολύονται «χωρίς καμία αξιολογική διαδικασία, χωρίς καμία εποπτεία του υπουργείου Παιδείας», όπως σημειώνει ο Γιώργος Χριστόπουλος. Μάλιστα, από τον Ιούλιο του 2020 έως τον Ιούλιο του 2024 έχει απολυθεί σχεδόν το ένα τρίτο του συνόλου τους, πάνω από 2.500 ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί, αριθμός «χωρίς ιστορικό προηγούμενο», όπως έχει καταγγείλει η ΟΙΕΛΕ.
Το τρίγωνο ιδιωτικά σχολεία – ιδιωτικά πανεπιστήμια – ΝΔ
Αναρωτηθήκαμε αν το νέο νομοσχέδιο – και πιο συγκεκριμένα η διάταξη που αφορά το IB – ικανοποίησε πάγιο αίτημα των ιδιωτικών σχολείων που παρέχουν το IB.
Ο Σύνδεσμος Ιδιωτικών Σχολείων αρνήθηκε κατηγορηματικά κάτι τέτοιο. O πρόεδρός του Χαράλαμπος Κυραϊλίδης μάς απάντησε: «Όχι, όχι, καμία σχέση. Γι’ αυτόν τον νόμο δεν είχαμε λόγο, δεν μας κάλεσε το υπουργείο να εκφράσουμε άποψη, δεν ήμασταν καν στους φορείς που κλήθηκαν στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων. Παρ’ όλ’ αυτά, την άποψή μας την έχουμε πει εδώ και δεκαετίες, και ήμασταν πάντα υπέρ».
Πάντως, τον Ιανουάριο του 2021, ο Σύνδεσμος Ιδιωτικών Σχολείων εξέδιδε οξύτατη ανακοίνωση στην οποία ζητούσε να παρακαμφθεί «το οπισθοδρομικό και χουντικής προέλευσης κρατικό μονοπώλιο στην ανώτατη εκπαίδευση που εκφράζεται μέσω του Άρθρου 16».ένα σημαντικό τμήμα της πολιτικής του υπουργείου Παιδείας τα τελευταία πεντέμισι χρόνια υπαγορεύεται από τους επιχειρηματίες της εκπαίδευσης και κατά κύριο λόγο από το πανίσχυρο λόμπι των ιδιοκτητών των ιδιωτικών σχολείων
Το Reporters United έχει απευθύνει από τον Μάρτιο του 2024 αίτημα κατάθεσης εγγράφων στο ΥΠΑΙΘΑ (το οποίο επαναλάβαμε τον Σεπτέμβριο του 2024), στο πλαίσιο του δικαιώματος πρόσβασης στη δημόσια πληροφορία, προκειμένου να διαπιστώσουμε αν είχαν υπάρξει συναντήσεις και αλληλογραφία μεταξύ υπουργείου και ιδιωτικών σχολείων για το ζήτημα. Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχαμε λάβει απάντηση από τον κ. Πιερρακάκη, παρότι η μη απάντηση, αν δεν συνοδευτεί από αιτιολογία, συνιστά παραβίαση του σχετικού νόμου.
Αξίζει να υπενθυμιστεί ωστόσο ότι η τέως υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως είχε ευθέως παραδεχτεί στη Βουλή ότι ιδιωτικά εκπαιδευτήρια περιλαμβάνονται στους οικονομικούς χορηγούς της ΝΔ. Αυτό είχε συμβεί εν μέσω της θύελλας που είχε προκληθεί με το νομοθέτημα του 2020 για το νέο «απελευθερωμένο» πλαίσιο λειτουργίας των ιδιωτικών σχολείων, που προαναφέρθηκε.
Οι χορηγίες ιδιωτικών σχολείων στη ΝΔ για τα έτη 2016-2017, όπως δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών, ξεκινούσαν από 1.000 ευρώ κι έφθαναν μέχρι τις 20.000. «…Είναι σαν να ανακαλύπτει η κοινωνία ότι μια ποδοσφαιρική ομάδα κάνει δωρεά στην Κεντρική Ένωση Διαιτητών», είχε σχολιάσει τότε ο Μιχάλης Κουρουτός της ΟΙΕΛΕ.
«Αυτό το οποίο μπορώ να πω με απόλυτη ασφάλεια είναι ότι ένα σημαντικό τμήμα της πολιτικής του υπουργείου Παιδείας τα τελευταία πεντέμισι χρόνια υπαγορεύεται από τους επιχειρηματίες της εκπαίδευσης και κατά κύριο λόγο από το πανίσχυρο λόμπι των ιδιοκτητών των ιδιωτικών σχολείων όπως και το πανίσχυρο λόμπι των ιδιοκτητών Κολλεγίων», τονίζει ο Γιώργος Χριστόπουλος.
Πώς αποδεικνύεται κάτι τέτοιο; «Δεν νομίζω ότι υπάρχει σημαντικότερη απόδειξη από το γεγονός ότι από τους 25.000 που κόπηκαν την πρώτη χρονιά από το Πανεπιστήμιο [σ.σ. λόγω ΕΒΕ], οι 16.000 κατευθύνθηκαν στα ιδιωτικά ΙΕΚ… Λέτε να μη γνώριζαν; Γνώριζαν πάρα πολύ καλά».
