Εικονογράφηση & γραφήματα: Κωνσταντίνα Μαλτεπιώτη

Τον περασμένο Δεκέμβριο η Σελίν*, Γαλλίδα πολίτης και κάτοικος Αθήνας, απομακρύνθηκε από την Teleperformance μετά από 12 χρόνια απασχόλησης και 22 συμβάσεις ορισμένου χρόνου. 

«Η ανακοίνωση της απόλυσης με σόκαρε», είπε η ίδια στο Reporters United. «Περίμενα ότι μια μέρα θα μου πρόσφεραν αυτό που άξιζα, μια σύμβαση αορίστου χρόνου κι έναν καλύτερο μισθό· να νιώσω κι εγώ λίγη ασφάλεια κι αξιοπρέπεια μετά από τόσα χρόνια».

Στηρίξτε την ανεξάρτητη δημοσιογραφία του Reporters United εδώ.

Σε κάποια άλλη εργασία, με σύμβαση αορίστου χρόνου, η Σελίν θα λάμβανε μια αποζημίωση που θα της επέτρεπε να επιβιώσει για όσο έψαχνε δουλειά: από 6.000 έως 12.000 ευρώ (απόλυση με ή χωρίς προειδοποίηση αντίστοιχα).

Όμως, αυτό δεν συνέβη στην Teleperformance Greece, η οποία ως θυγατρική της γαλλικής πολυεθνικής Teleperformance αριθμεί 12.000 υπαλλήλους και προσφέρει υπηρεσίες εξυπηρέτησης πελατών σε κολοσσούς (ΔΕΗ, ZeniΘ, Netflix, Apple, Google, Microsoft, Paypal, Booking, Mercedes-Benz, Edenred, Avis, Miele), με έδρα την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τα Χανιά.

Τον Φεβρουάριο του 2024 οι εργαζόμενοι της Teleperformance στην Ελλάδα συνέστησαν για πρώτη φορά σωματείο, το ΣΕΤΕΠ (Σωματείο Εργαζομένων στην Teleperformance), καταγγέλλοντας καταχρηστικές εργασιακές πρακτικές. Έως και σήμερα έχουν κατέβει σε τουλάχιστον εννέα απεργίες, οι οποίες προσέλκυσαν το ενδιαφέρον διεθνών ΜΜΕ, όπως η γαλλική εφημερίδα Le Monde, ο βρετανικός Guardian και η γερμανική DW. 

Σήμερα η διεθνής έρευνα του Reporters United και του Follow the Money, βασισμένη σε διαρροή εγγράφων, αποκαλύπτει κάτι βαθύτερο και συστημικό: έναν πολυεπίπεδο μηχανισμό απασχόλησης με συνέπεια οι εργαζόμενοι της Teleperformance να στερούνται στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα.

Με τα όσα συμβαίνουν στην ελληνική Teleperformance, στο Reporters United είχαμε ασχοληθεί ξανά το 2020, σε μια σειρά ρεπορτάζ που εστίαζαν στις εργασιακές πρακτικές της πολυεθνικής εν μέσω κορονοϊού και δημοσιεύτηκαν σε συνεργασία με το Investigate Europe και την ΕφΣυν (Α’ μέρος, Β’ μέρος και Γ’ μέρος).

Τα νέα ευρήματα τεκμηριώνουν πώς χιλιάδες εργαζόμενοι της πολυεθνικής μεταφέρονται από τη μία εταιρεία προσωρινής απασχόλησης (ΕΠΑ) στην άλλη, χωρίς οι ολιγόμηνες συμβάσεις τους να μετατρέπονται σε αορίστου χρόνου και χωρίς να κατοχυρώνουν αποζημίωση ακόμα και μετά από 10 χρόνια εργασίας. Ανάμεσα στις ΕΠΑ που «εξυπηρετούν» την Teleperformance βρίσκεται ένας ακόμη κολοσσός: η ολλανδική Randstad, μέσω της ελληνικής θυγατρικής της Randstad Hellas.

Ας δούμε τα τρία επίπεδα του εταιρικού χειρισμού που θα αναλύσουμε στη συνέχεια.

Στην κορυφή βρίσκονται εταιρείες όπως η Apple και η Netflix, οι οποίες κάνουν «outsource», δηλαδή αναθέτουν στην Teleperformance την εξυπηρέτηση των πελατών τους – μόνο που ο πελάτης (όπως ο χρήστης του iPhone ή η συνδρομήτρια του Netflix) δεν γνωρίζει ότι η εταιρεία που τον εξυπηρετεί είναι η Teleperformance. 

Στο δεύτερο επίπεδο έρχεται η Teleperformance. Κι αμέσως μετά, οι εταιρείες προσωρινής απασχόλησης, οι οποίες αναλαμβάνουν να συνάψουν κυλιόμενες και ολιγόμηνες συμβάσεις εργασίας με τους υπαλλήλους της Teleperformance, παρότι αυτοί εργάζονται ουσιαστικά για την Teleperformance και σε αρκετές περιπτώσεις για πολλά χρόνια.

Δύο «παγκόσμιοι ηγέτες»

Η Teleperformance και η Randstad είναι δύο πολυεθνικοί γίγαντες. 

Η (εισηγμένη στο γαλλικό χρηματιστήριο) Teleperformance είχε σε παγκόσμιο επίπεδο έσοδα 10,3 δισ. ευρώ το 2024, επισημαίνοντας ότι η δραστηριότητά της στην Ελλάδα αποτελεί βασικό παράγοντα ανάπτυξής της στην Ευρώπη. Πράγματι, η Teleperformance Greece ανακοίνωσε στις τελευταίες οικονομικές καταστάσεις της κερδοφορία 61,1 εκατ. ευρώ και τζίρο 454 εκατ. ευρώ για το 2023 (αύξηση κατά 17,1% και κατά 9,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος αντίστοιχα). 

«Πολύ συχνά βλέπουμε ότι οι εργοδότες αποτυγχάνουν να αναλάβουν την ευθύνη για τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων τους – είτε παρακάμπτοντας τους κανονισμούς είτε εκμεταλλευόμενοι νομικά κενά»

Ευρωβουλεύτρια Μάριτ Μάι προς το Reporters United

Η μητρική πολυεθνική αυτοπλασάρεται ως «ο παγκόσμιος ηγέτης» στην εξυπηρέτηση πελατών μέσω outsourcing και διεθνώς απασχολεί 490.000 εργαζόμενους, έχοντας παρουσία σε 100 χώρες και εξυπηρετώντας 265 γλώσσες και διαλέκτους.

Όσο για τη Randstad, αυτοπαρουσιάζεται ως «ο παγκόσμιος ηγέτης στη βιομηχανία ανθρώπινων πόρων», λέγοντας πως «το 2024, στις 39 αγορές μας, βοηθήσαμε πάνω από 1,7 εκατομμύρια ανθρώπους να βρουν δουλειά και παρείχαμε συμβουλές σε πάνω από 180.000 πελάτες». Η Randstad απασχολεί 260.300 εργαζόμενους και κατά το προηγούμενο έτος είχε τζίρο 28 δισ. ευρώ.

22 συμβάσεις σε 12 χρόνια

Ας αναλύσουμε τον μηχανισμό απασχόλησης της Teleperformance, στον οποίο συμμετέχει η Randstad Hellas και άλλες εταιρείες προσωρινής απασχόλησης.

Η Σελίν άρχισε να δουλεύει στην εταιρεία το 2012, πρώτα στο τμήμα εξυπηρέτησης πελατών της Apple κι έπειτα της Dropbox. Κατά τη δωδεκάχρονη απασχόλησή της, αναδείχθηκε τρεις φορές εργαζόμενη του μήνα. 

Η Teleperformance δεν άλλαξε ποτέ ως έμμεσος εργοδότης της. Ωστόσο, άλλαξαν πολλές φορές οι άμεσοι εργοδότες της, οι εταιρείες προσωρινής απασχόλησης με τις οποίες υπέγραφε συμβάσεις ορισμένου χρόνου για όσο διάστημα εργαζόταν ουσιαστικά στην Teleperformance.

«Το μόνο που άλλαζε ήταν η εταιρεία που, στα χαρτιά, πλήρωνε τον μισθό μου».
Σελίν*, πρώην εργαζόμενη της Teleperformance

Πιο αναλυτικά, το 2012 η Σελίν ξεκίνησε να δουλεύει για την Teleperformance υπογράφοντας ολιγοήμερη σύμβαση με τη Randstad Hellas, πριν ανανεώσει για λίγες εβδομάδες με την ίδια εταιρεία, πριν μεταφερθεί στην Teleperformance, πριν ξαναμεταφερθεί στη Randstad Hellas για περίπου δυόμισι χρόνια, πριν ξαναμεταφερθεί στην Teleperformance για έναν χρόνο, πριν ξαναμεταφερθεί στη Randstad Hellas για τρία χρόνια, πριν ξαναμεταφερθεί στην LMW για σχεδόν τρία χρόνια, πριν καταλήξει στη For People για δύο χρόνια. Πριν απομακρυνθεί χωρίς αποζημίωση.

Ώς το 2024 η Σελίν θα υπέγραφε 22 συμβάσεις. Κι αυτό, ενώ «η αλλαγή άμεσου εργοδότη δεν άλλαζε τίποτα στην καθημερινότητά μου· ούτε θέση ούτε καθήκοντά ούτε τόπο εργασίας», είπε η ίδια στο Reporters United υπό τον όρο της ανωνυμίας, φοβούμενη νομικές ενέργειες από τους πρώην εργοδότες της. «Το μόνο που άλλαζε ήταν η εταιρεία που, στα χαρτιά, πλήρωνε τον μισθό μου». 

Σύμφωνα με την ενημέρωση της Teleperformance προς το Reporters United, πάνω από το 40% των εργαζομένων της απασχολείται με συμβάσεις αορίστου χρόνου, από το οποίο προκύπτει ότι σχεδόν το 60% των υπαλλήλων εργάζεται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. 

Και πράγματι, η Σελίν δεν αποτελεί εξαίρεση. 

Ο Στάθης* μάς δήλωσε υπό τον όρο της ανωνυμίας, φοβούμενος δυσμενή εργοδοτικά μέτρα σε βάρος του: «Είμαι στην εταιρεία πάνω από 10 χρόνια. Πάντα με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Από τη μία ΕΠΑ στην άλλη. Κάθε φορά που η σύμβαση φτάνει στο τέλος της, αγωνιώ αν θα έρθει η ανανέωση, κοιμάμαι με το άγχος αν θ’ απολυθώ χωρίς αποζημίωση μετά από τόσα χρόνια. Δεν περιγράφεται η ψυχική οδύνη όταν περιμένεις τη νέα σύμβαση, νιώθεις μονίμως όμηρος της αβεβαιότητας».

Κάθε σύμβαση της Σελίν ξεκινούσε κατά κανόνα την επομένη της λήξης της προηγούμενης, δημιουργώντας μια μακρά αλυσίδα συμβάσεων ορισμένου χρόνου για την παροχή μιας εργασίας που τελικά κράτησε 12 χρόνια. Λόγω μη υπογραφής σύμβασης αορίστου χρόνου, η Σελίν δεν πήρε ούτε ένα ευρώ αποζημίωση τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν έμαθε ότι η σύμβασή της δεν θα ανανεωθεί.

«Ευτυχώς ξαναβρήκα δουλειά μέσα σε λίγες μέρες», σχολίασε η ίδια. «Αν αργούσα, θα αντιμετώπιζα πρόβλημα επιβίωσης».

«Αποτελεί καταχρηστική άσκηση δικαιώματος η συμπεριφορά της συνεχούς μετακίνησης εργαζομένων από τη μία εταιρεία προσωρινής απασχόλησης στην άλλη πριν ξεπεραστεί το όριο των 36 μηνών του νόμου».

Βασίλης Ασημακόπουλος, δικηγόρος Εργατικού Δικαίου

Ενώ η Σελίν αποχωρούσε, η Teleperformance θα διαφήμιζε την κατάκτηση του βραβείου «Καλύτερο Μέρος για Εργασία στην Ελλάδα» (από εταιρεία σε εκδήλωση της οποίας, όπως είχαμε αποκαλύψει το 2020, η Teleperformance ήταν στο παρελθόν «χρυσός χορηγός»). 

«Κατάχρηση δικαιώματος»

Από τις ημερομηνίες των συμβάσεων προκύπτει ότι η παραμονή της Σελίν σε μια εταιρεία προσωρινής απασχόλησης διαρκούσε έως τρία χρόνια, δηλαδή δεν ξεπερνούσε τους 36 μήνες συνεχόμενης εργασίας.

Το δεδομένο έχει τη σημασία του. Σύμφωνα με την εργατική νομοθεσία (άρθρο 117 παρ. 3 του ν. 4052/2012, που ενσωματώνει δίκαιο της ΕΕ), ένας μισθωτός δεν μπορεί να δουλεύει σε έμμεσο εργοδότη για διάστημα μεγαλύτερο από τρία χρόνια, ακόμα κι αν αυτό συμπληρώνεται με γραπτές ανανεώσεις συμβάσεων ορισμένου χρόνου. Σε περίπτωση υπέρβασης του ορίου των 36 μηνών, η σύμβαση του εργαζομένου μετατρέπεται αυτόματα σε σύμβαση αορίστου χρόνου με τον έμμεσο εργοδότη. 

Η παραπάνω πρόβλεψη σημαίνει ότι αν η Σελίν εργαζόταν σε άμεσο εργοδότη (Randstad, LMW, For People) και για λογαριασμό της Teleperformance ως έμμεσου εργοδότη για πάνω από τρία χρόνια, η σύμβασή της θα μετατρεπόταν αυτόματα σε αορίστου χρόνου με τον έμμεσο εργοδότη, δηλαδή την Teleperformance.

Αυτό όμως δεν συνέβη: Η Σελίν παρέμεινε στους άμεσους εργοδότες της για διάστημα από λίγους μήνες έως το όριο των τριών ετών, ακριβώς μία μέρα πριν ξεπεραστεί το διάστημα των 36 μηνών. Έπειτα, η Σελίν άλλαζε άμεσο εργοδότη, συνεχίζοντας να δουλεύει ουσιαστικά για την Teleperformance.

«Η εταιρεία μας λειτουργεί σε συμφωνία με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο».
Randstad Hellas προς το Reporters United

«Κατά την εκτίμησή μου, αποτελεί προδήλως καταχρηστική άσκηση δικαιώματος η συμπεριφορά της συνεχούς μετακίνησης εργαζομένων από τη μία εταιρεία προσωρινής απασχόλησης στην άλλη πριν ξεπεραστεί το όριο των 36 μηνών του νόμου, εφόσον παράλληλα πληρούνται και οι υπόλοιπες προϋποθέσεις της νομοθεσίας για τη μετατροπή μιας σύμβασης εργασίας από ορισμένου σε αορίστου χρόνου», είπε στο Reporters United ο Βασίλης Ασημακόπουλος, δικηγόρος και ειδικός σε ζητήματα Εργατικού Δικαίου. 

«Μια τέτοια συμπεριφορά αντίκειται στο άρθρο 281 του Αστικού Κώδικα, το οποίο προβλέπει ότι κάθε δικαίωμα (εν προκειμένω το δικαίωμα του εργοδότη να αναπτύσσει μία επιχειρηματική δραστηριότητα) μπορεί να ασκηθεί όπως επιθυμεί το υποκείμενό του, εφόσον όμως δεν υπερβαίνει καταφανώς τα όρια της καλής πίστης, των χρηστών ηθών και του κοινωνικού και οικονομικού σκοπού του δικαιώματος».

«Αυτά τα νέα είναι φυσικά οδυνηρά και δυστυχώς εξακολουθούμε να ακούμε πάρα πολλές ανάλογες ιστορίες. Πολύ συχνά βλέπουμε ότι οι εργοδότες αποτυγχάνουν να αναλάβουν την ευθύνη για τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων τους – είτε παρακάμπτοντας τους κανονισμούς είτε εκμεταλλευόμενοι νομικά κενά», σχολίασε τα ευρήματα της έρευνάς μας η Ολλανδή Ευρωβουλεύτρια Μάριτ Μάι (Marit Maij) από την ευρωομάδα των Σοσιαλδημοκρατών, η οποία ζητά τη μεταρρύθμιση της οδηγίας για την προσωρινή απασχόληση, «ώστε οι εργοδότες να υποχρεούνται να προσλαμβάνουν τους εργαζόμενους ταχύτερα».

Θα πρέπει ακόμη να επισημάνουμε ότι το άρθρο 5 του Προεδρικού Διατάγματος 81/2003 επιτρέπει την απεριόριστη ανανέωση συμβάσεων ορισμένου χρόνου, «αν δικαιολογείται από έναν αντικειμενικό λόγο», όπως η «προσωρινή αναπλήρωση μισθωτού» ή η «εκτέλεση εργασιών παροδικού χαρακτήρα». Αν δεν υπάρχει αντικειμενικός λόγος, η σύμβαση ορισμένου χρόνου μετατρέπεται σε αορίστου, εφόσον ξεπεραστούν οι 36 μήνες.

Σύμφωνα με τον ίδιο νόμο, αν στα τρία χρόνια ο αριθμός των ανανεώσεων των συμβάσεων εργασίας υπερβαίνει τις τρεις, τεκμαίρεται ότι με αυτές επιδιώκεται η κάλυψη διαρκών αναγκών της επιχείρησης, με συνέπεια τη μετατροπή των συμβάσεων αυτών σε συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου.

Τι απαντούν στο Reporters United οι πολυεθνικές

Ζητήσαμε από τις εργοδότριες εταιρείες να σχολιάσουν την πρακτική της συνεχούς μετακίνησης εργαζομένων από τη μία εταιρεία προσωρινής απασχόλησης στην άλλη. 

«Ως έμμεσος εργοδότης, η εταιρεία μας απασχολεί εργαζομένους μέσω εταιρειών προσωρινής απασχόλησης. Οι συμβάσεις αυτές είναι ορισμένου χρόνου, πλήρως σύμφωνες με τη νομοθεσία, και δεν υπερβαίνουν τους 36 μήνες, ακόμα και όταν δεν υπάρχουν μόνιμες και διαρκείς ανάγκες της επιχείρησης», ανέφερε στην απάντησή της η Teleperformance, προσθέτοντας ότι «η εταιρεία μας προσφέρει ένα ευέλικτο και υποστηρικτικό περιβάλλον, προάγοντας την επαγγελματική ανάπτυξη των εργαζομένων και τη στήριξή τους στην επίτευξη των επαγγελματικών τους στόχων».

«Η εταιρεία μας λειτουργεί σε συμφωνία με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο», δήλωσε από την πλευρά της η Randstad Hellas.

«Η εταιρεία μας λειτουργεί σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών που παρέχει στους πελάτες της σύμφωνα με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο», απάντησε η For People. 

Η LMW HR Group δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημά μας για σχολιασμό των δημοσιογραφικών τεκμηρίων. 

Το Reporters United επικοινώνησε με όσες εταιρείες αναφέρονται στο ρεπορτάζ ως πελάτες της Teleperformance. Δύο από αυτές, η πολυεθνική παροχής τουριστικών υπηρεσιών Booking και η κατασκευάστρια οικιακών συσκευών Miele, παρείχαν απαντήσεις, ενώ η Microsoft δήλωσε ότι δεν θέλει να σχολιάσει.

Η Teleperformance αρνήθηκε οποιαδήποτε σύνδεση αποχωρήσεων με συνδικαλιστική δραστηριότητα.

«Στο πλαίσιο των συμβατικών υποχρεώσεων της Teleperformance με την Booking.com, [οι υπεύθυνοι της Teleperformance] πρέπει να διασφαλίζουν ότι λειτουργούν με τα υψηλότερα πρότυπα αναφορικά με την ευημερία των υπαλλήλων τους, καθώς και ότι τηρούν όλους τους τοπικούς εργατικούς νόμους που τους αφορούν –  κάτι που παρακολουθούμε διαρκώς», δήλωσε η Booking.

«Η εταιρεία Miele είναι πλήρως δεσμευμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα και απαιτεί από τους προμηθευτές της να πληρούν κοινωνικά κριτήρια. Αυτό ισχύει και για την Teleperformance Greece, η οποία έχει επιβεβαιώσει τη συμμόρφωση», δήλωσε εκπρόσωπος της Miele.

Η Apple, η Netflix, η Avis, η Dropbox, η Edenred, η Google, η Mercedes-Benz και η PayPal δεν απάντησαν στα αιτήματά μας για σχόλιο. Το ίδιο και οι ελληνικές επιχειρήσεις ΔΕΗ και Ζενίθ.

Οι πλήρεις απαντήσεις των εταιρειών, και κυρίως η λεπτομερής απάντηση της Teleperformance, εδώ.

Κατηγορίες κατά Teleperformance για δίωξη εργαζομένων 

Οι ολιγόμηνες συμβάσεις μπορεί να λειτουργήσουν ανασταλτικά στη διεκδίκηση καλύτερων συνθηκών εργασίας, σύμφωνα με την κ. Αλεξάνδρα Λυμπέρη, αναπληρώτρια γραμματέα του ΣΕΤΕΠ, το οποίο ήδη αριθμεί 1.300 μέλη. 

«Όταν ξέρεις ότι η Teleperformance μπορεί να σε απομακρύνει χωρίς αποζημίωση μετά τη λήξη της σύμβασής σου, τότε ίσως σκεφτείς δυο και τρεις φορές αν θα διεκδικήσεις συλλογικά την επίλυση των προβλημάτων σου», δήλωσε η ίδια στο Reporters United. «Άλλωστε, από την ίδρυση του ΣΕΤΕΠ βλέπουμε εκ μέρους της εταιρείας μια κλιμακούμενη επίθεση κατά μελών του σωματείου, ώστε να καμφθεί η δράση τους και να εκφοβιστούν τα επίδοξα μέλη του». 

Στα τέλη Ιανουαρίου το ΣΕΤΕΠ κατέθεσε υπόμνημα (το οποίο βρίσκεται στη διάθεση του Reporters United) προς την Επιθεώρηση Εργασίας, όπου παρέθεσε ονομαστικά μέλη του που «δέχονται επίθεση», «χωρίς να έχουν δώσει ποτέ δικαιώματα», μετά τη «σύσταση του νόμιμου σωματείου» και «τη δράση τους σε αυτό».

Ένα ενδεικτικό παράδειγμα: Τον περασμένο Δεκέμβριο δεν ανανεώθηκε η σύμβαση του Τυνήσιου αντιπροέδρου του ΣΕΤΕΠ Γκασέν Μπεν Τζανέτ (Ghassen Ben Jannet). Σύμφωνα με το υπόμνημα του σωματείου, ο κ. Μπεν Τζανέτ ήταν «εργαζόμενος στην Teleperformance από το 2018» και «δεν είχε αντιμετωπίσει ποτέ κανένα πρόβλημα κατά τη διάρκεια σχεδόν έξι ετών στην εταιρεία και συνήθιζε να λαμβάνει συμβάσεις μεγάλης διάρκειας, όπως για ένα έτος, εννέα μήνες ή τουλάχιστον έξι μήνες». Ωστόσο, από τότε που εξελέγη μέλος του κεντρικού διοικητικού συμβουλίου του σωματείου τον Ιούλιο του 2024, «η σύμβασή του δεν ξεπερνούσε σε διάρκεια τους δύο μήνες». Τελικά, απομακρύνθηκε στα τέλη του 2024. 

Για το ίδιο ζήτημα η Σελίν μάς είπε πως η Teleperformance επικαλέστηκε κακή απόδοση κατά την απομάκρυνσή της, ωστόσο η ίδια εκτιμά ότι η διακοπή της εργασιακής σχέσης της συνδέεται με συμμετοχή της σε απεργία: «Προσπαθούν να διατηρήσουν τους νεότερους εργαζόμενους, που μπορούν να αντέξουν περισσότερα και είναι λιγότερο πιθανό να απεργήσουν επειδή φοβούνται μη χάσουν τη δουλειά τους. Άνω των 50 και σε απεργία; Χαμένη υπόθεση για μια μεγάλη εταιρεία».

Στο πόρισμά της η Επιθεώρηση Εργασίας επιβεβαίωσε ότι οι εργαζόμενοι της Teleperformance μεταφέρονται «πριν την λήξη των 36 μηνών» από τη μία εταιρεία προσωρινής απασχόλησης στην άλλη.

Η Teleperformance αρνήθηκε οποιαδήποτε σύνδεση αποχωρήσεων με συνδικαλιστική δραστηριότητα. 

«Η ανανέωση ή η μη ανανέωση της σύμβασης κάθε εργαζομένου βασίζεται αποκλειστικά σε αντικειμενικές επιχειρηματικές ανάγκες, ανεξαρτήτως της συμμετοχής του σε συνδικαλιστικές δραστηριότητες», επεσήμανε η εταιρεία στο Reporters United. «Το 2024, περίπου 700 συμβάσεις δεν ανανεώθηκαν για επιχειρηματικούς λόγους (εποχικότητα, διακοπή μιας γλώσσας υπηρεσιών, ολοκλήρωση έργου κ.λπ.), και κανένας εργαζόμενος δεν επηρεάστηκε λόγω της συμμετοχής ή της δράσης του στο συνδικάτο».

Παρέμβαση της Επιθεώρησης Εργασίας

Στις 12 Φεβρουαρίου η Επιθεώρηση Εργασίας συνέταξε το Αποτέλεσμα Επέμβασης (επίσης στη διάθεση του Reporters United, και πλήρες εδώ), το πόρισμα στο οποίο κατέληξε μετά την κατάθεση υπομνημάτων όλων των μερών (ΣΕΤΕΠ, Teleperformance, ΕΠΑ). Κατά τη συζήτηση της εργατικής διαφοράς (9.1.2025, 17.1.2025), η Επιθεώρηση εξέτασε τη συνεχή μετακίνηση εργαζομένων από τη μία ΕΠΑ στην άλλη και τις αιτιάσεις για διώξεις μελών του σωματείου.

Στο πόρισμά της η Επιθεώρηση επιβεβαίωσε ότι οι εργαζόμενοι της Teleperformance μεταφέρονται «πριν την λήξη των 36 μηνών» από τη μία εταιρεία προσωρινής απασχόλησης στην άλλη και υπογράμμισε ότι η αρχή της ελευθερίας των συμβάσεων «δεν ισχύει απεριόριστα» για έναν εργοδότη, αλλά «πρέπει να συμβαδίζει με την ανάγκη για δικαιοσύνη στις συμβάσεις», η οποία «ανακύπτει χάριν προστασίας του τυχόν ασθενέστερου αντισυμβαλλομένου», το οποίο κατά το Εργατικό Δίκαιο είναι οι εργαζόμενοι. 

«Ο χρόνος αναμονής [στα δικαστήρια] είναι πολλά χρόνια και οι εργαζόμενοι σπάνια έχουν τους πόρους να αντέξουν μια τέτοια διαδικασία».
Γιώργος Γκίκας, δικηγόρος Εργατικού Δικαίου

Η Επιθεώρηση ενημέρωσε (όπως συχνά κάνει στα πορίσματά της) τους εργαζόμενους ότι μπορούν να προσφύγουν στη δικαιοσύνη, καθώς το αρμόδιο δικαστήριο «δύναται να εξετάσει» αν η συμπεριφορά της Teleperformance «συνιστά ενάσκηση του διευθυντικού της δικαιώματος» ή «καταχρηστική άσκηση» αυτού, σε περίπτωση που «υπάρχει μεθόδευση της κατάρτισης συμβάσεων με διαφορετικές ΕΠΑ με τους ίδιους εναλλασσόμενους εργαζόμενους σε αυτές». 

Η δικαιοσύνη θα κρίνει κατά την Επιθεώρηση «και αν η παράλειψή της [Teleperformance] να εντάξει τους εργαζόμενους στο τακτικό προσωπικό της, απασχολώντας αυτούς επί σειρά ετών ως ευκαιριακό προσωπικό προσωρινής απασχόλησης υπό συνθήκες πλήρους εργασιακής αβεβαιότητας, υπερβαίνει τα εκ του άρθρου 281 ΑΚ όρια, που επιβάλλουν η καλή πίστη, τα χρηστά και συναλλακτικά ήθη, που ρυθμίζουν τις εργασιακές σχέσεις».

Η παραπομπή των εργαζομένων στη δικαιοσύνη δεν φαίνεται ωστόσο να αποτελεί λύση. Σύμφωνα με τον Γιώργο Γκίκα, δικηγόρο με ειδίκευση στο Εργατικό Δίκαιο, οι εργατικές διαφορές συνήθως δεν φτάνουν στα δικαστήρια, «όπου ο χρόνος αναμονής είναι πολλά χρόνια και οι εργαζόμενοι σπάνια έχουν τους πόρους να αντέξουν μια τέτοια διαδικασία, ενώ οι εργοδότες εκμεταλλεύονται την καθυστέρηση της δικαιοσύνης».

Προβληματική εμφανίζεται και η ενσωμάτωση του δικαίου της ΕΕ στην ελληνική νομοθεσία για την προστασία των εργαζομένων, καθώς «η Ελλάδα δεν κατάφερε να διασφαλίσει με τις εναρμονιστικές της διατάξεις ούτε την προσωρινότητα της παραχώρησης ούτε την αποφυγή καταχρηστικών συμπεριφορών εκ μέρους των επιχειρήσεων, δεδομένου ότι δεν προέβλεψαν αποτρεπτικές κυρώσεις», πρόσθεσε ο κ. Γκίκας. «Συνεπώς, οι επιχειρήσεις, ευχερώς, μέσω διαδοχικών παραχωρήσεων ή μέσω αξιοποίησης προσωπικού από εργολαβικές επιχειρήσεις που λειτουργούν συγκεκαλυμμένα ως παράνομες ΕΠΑ μπορούν να εξακολουθούν να επιτυγχάνουν την απαιτούμενη για την ανταγωνιστική λειτουργία τους ευελιξία».

Σχετικά με τις αναφορές για συνδικαλιστικές διώξεις, η Επιθεώρηση διαπίστωσε ότι εννέα από τα 11 προσφεύγοντα μέλη του ΣΕΤΕΠ είδαν τις συμβάσεις τους να μην ανανεώνονται και διαβίβασε τον φάκελο της υπόθεσης στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Πειραιώς για ποινική διερεύνηση τυχόν συνδικαλιστικής δίωξης. 

«Σύμφωνα με την έκθεση της Επιθεώρησης Εργασίας με ημερομηνία 12 Φεβρουαρίου 2025, δεν εντοπίστηκαν παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας στην εταιρεία μας. Δεν υπήρξε σύσταση ή αίτημα για περαιτέρω εξηγήσεις, καθώς διαπιστώθηκε ότι η εταιρεία συμμορφώνεται πλήρως με τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας», ανέφερε στο Reporters United η Teleperformance. Teleperformance, Randstad και For People μάς τόνισαν τη συνεργασία τους με την Επιθεώρηση στο πλαίσιο της εργατικής διαφοράς. 

Αυξήσεις μετά την απεργία

Οι εργαζόμενοι της Teleperformance μάς είπαν ότι η εταιρεία δίνει αυξήσεις που κατά την εκτίμησή τους είναι και ελάχιστες και πενιχρές. 

«Ξεκίνησα στην εταιρεία με 1.075 μικτά και για μια δεκαετία δεν είδα ούτε ένα ευρώ αύξηση», ανέφερε η Σελίν. «Προφορικά μπράβο έπαιρνα, αύξηση όχι. Τελικά αυτή ήρθε το 2024. Εκατό ευρώ μικτά, κάνα εξηντάρι στην τσέπη, μετά τις πρώτες απεργίες που κάναμε με το καινούργιο σωματείο. Απεργήσαμε μαζικά στο τμήμα μου. Η εταιρεία είδε ότι χωρίς εμάς χάνει λεφτά. Τότε ένιωσα πραγματικά δυνατή, ότι ο αγώνας έχει αξία».

Σύμφωνα με το ΣΕΤΕΠ, η Teleperformance έχει προχωρήσει κατόπιν των κινητοποιήσεων το 2024 σε μικρές αυξήσεις, της τάξης των 50 και 100 ευρώ, σε τμήματα ξενόγλωσσων υπαλλήλων. 

«Οι ισχυρισμοί που διατυπώνονται δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα στην Teleperformance. Η εταιρεία μας προσφέρει μισθούς που είναι 25-30% υψηλότεροι από τον εθνικό κατώτατο μισθό. Μόνο το 2024, ένα σημαντικό ποσοστό των εργαζομένων μας έλαβε αυξήσεις μισθών», είπε από την πλευρά της η Teleperformance, συμπληρώνοντας ότι προσφέρει στους υπαλλήλους της ένα «ολοκληρωμένο πρόγραμμα ευεξίας», που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων δωρεάν πρόσβαση σε ιατρικό προσωπικό και επαγγελματίες ψυχικής υγείας, καθώς και αθλητικές δραστηριότητες. 

Η Επιθεώρηση Εργασίας δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημά μας για σχολιασμό των δημοσιογραφικών ευρημάτων. 

*Τα ονόματα των πηγών έχουν τροποποιηθεί στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής υποχρέωσης προστασίας τους.