Σοβαρά ερωτήματα εγείρονται για την εταιρεία Ανταποδοτική Ανακύκλωση ΑΕ μετά από διαρροή εγγράφων προς το Reporters United. Σύμφωνα με Εισηγητικό Σημείωμα του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), του φορέα του Υπουργείου Περιβάλλοντος που είναι υπεύθυνος για την εφαρμογή πολιτικής ανακύκλωσης, η Ανταποδοτική Ανακύκλωση ΑΕ έχει αποτύχει σχεδόν καθολικά στους στόχους ανακύκλωσης συσκευασιών («Μην επιτυγχάνοντας για κανένα έτος κανέναν από τους επτά στόχους ανάκτησης / ανακύκλωσης αποβλήτων συσκευασίας») και η λειτουργία της παρουσιάζει διαχρονικά προβλήματα. Τα ευρήματα αυτά οδήγησαν τη διεύθυνση Εναλλακτικής Διαχείρισης του ΕΟΑΝ στην απόφαση να μην εισηγηθεί την ανανέωση της άδειας της εταιρείας.
Ποια είναι η Ανταποδοτική Ανακύκλωση ΑΕ – και ποιοι οι ισχυροί φίλοι της
Η Ανταποδοτική Ανακύκλωση είναι η εταιρεία που διαχειρίζεται τα «Σπιτάκια Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης», στα οποία πετάμε πλαστικές, γυάλινες και αλουμινένιες συσκευασίες με ανταποδοτικό αντίτιμο τρία λεπτά του ευρώ ανά συσκευασία. Σύμφωνα με την εταιρεία, όλη τη χώρα εξυπηρετούν 51 σπιτάκια ανακύκλωσης, ένα ανά περίπου 200.000 κατοίκους. Η Ανταποδοτική Ανακύκλωση είναι ένα από τα δύο βασικά Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) για την ανακύκλωση συσκευασιών στην Ελλάδα, με το έτερο να είναι ο μπλε κάδος, τον οποίο διαχειρίζεται η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ). Οι δύο εταιρείες αποτελούν τους κύριους ανταγωνιστές στο επιχειρηματικό πεδίο της ανακύκλωσης συσκευασιών.
Η Ανταποδοτική Ανακύκλωση μπορεί ως όνομα να είναι σχετικά άγνωστη στο πλατύ κοινό. Και όμως, σύμφωνα με τον επίσημο ιστότοπό της αλλά και με ανακοινώσεις από φορείς όπως η ελληνική κυβέρνηση, η πρεσβεία των ΗΠΑ και η Εκκλησία της Ελλαδος, η εταιρεία φαίνεται να έχει πολύ ισχυρούς υποστηρικτές και συνεργάτες. Μεταξύ άλλων:
- Τον πρωθυπουργό της χώρας Κυριάκο Μητσοτάκη
- Τον υπουργό Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκο
- Τον πρέσβη των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ
- Τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο
- Τέλος δεν είναι άνευ ενδιαφέροντος η υποστήριξη που φαίνεται να παρέχεται στην εταιρεία τόσο από τον Δήμο Πειραιά όσο και από τον όμιλο ΜΜΕ των Παραπολιτικών.
Περισσότερα γι’ αυτό το σκέλος, παρακάτω, στο δεύτερο μέρος του ρεπορτάζ. Φυσικά, κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, αφού διαφορετικές είναι τόσο η μορφή όσο και η έκταση της υποστήριξης ή συνεργασίας. Είναι προφανές πως αν φορείς ή πρόσωπα υποστηρίζουν τις δράσεις της εταιρείας ή συνεργάζονται μαζί της, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούν να γνωρίζουν εκ των προτέρων τα όσα καταγράφονται στην Υπηρεσιακή Εισήγηση του ΕΟΑΝ. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί πως δεν είναι η πρώτη φορά που επισημαίνονται προβλήματα στη λειτουργία της εταιρείας.
Διαρροή εγγράφου προς το Reporters United
Το έγγραφο που έχει στη διάθεσή του το Reporters United αποτελεί υπηρεσιακή Εισήγηση της Διεύθυνσης Εναλλακτικής Διαχείρισης του ΕΟΑΝ για την Ανταποδοτική Ανακύκλωση. Ο ΕΟΑΝ ελέγχει τη λειτουργία των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ), μεταξύ των οποίων και της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης.
Το έγγραφο φέρει ημερομηνία 17.11.2020 (αριθμός πρωτοκόλλου: 4426/17-11-2020) και θέμα Αξιολόγηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου του Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) Αποβλήτων Συσκευασίας που οργανώνει και λειτουργεί ο φορέας ΣΣΕΔ «ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Α.Ε.» και λήψη απόφασης σχετικά με: 1) τη συμμόρφωση κατά την παρ. 1 του άρθρου 23 του Ν. 4496/2017, και 2) την ανανέωση της έγκρισης του ΣΣΕΔ.
Η υπηρεσιακή εισήγηση αποτελεί τμήμα από το 97-σέλιδο Εισηγητικό Σημείωμα και καταλήγει με την απόφαση σχετικά με την ανανέωση ή μη της έγκρισης του συστήματος ανακύκλωσης της Ανταποδοτικής.
Τρεις διαφορετικές πηγές επιβεβαίωσαν στο Reporters United τη γνησιότητα του εγγράφου.
Αφού παραθέσει σειρά περιπτώσεων μη συμμόρφωσης στη νομοθεσία και αποτυχίας στην επίτευξη στόχων, η διεύθυνση του ΕΟΑΝ καταλήγει πως «δεν δύναται να εισηγηθεί την ανανέωση της έγκρισης του ΣΣΕΔ», δηλαδή του συστήματος ανακύκλωσης της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης.
Τηλεφώνημα Αλέξη Κούγια
Το Reporters United επικοινώνησε με την Ανταποδοτική Ανακύκλωση ζητώντας, τόσο τηλεφωνικά (την Τετάρτη 23 Δεκεμβρίου) όσο και μέσω μέιλ (το πρωί της Πέμπτης 24 Δεκεμβρίου) την τοποθέτηση της εταιρείας για την Εισήγηση του ΕΟΑΝ. Τη Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου, και ενώ το ρεπορτάζ ήταν έτοιμο προς δημοσίευση, δεχτήκαμε τηλεφώνημα του δικηγόρου κ. Αλέξη Κούγια, ο οποίος μας εξήγησε πως εκπροσωπεί νομικά την εταιρεία. Ο κ. Κούγιας καταλόγισε δόλο στα όσα λέγονται κατά της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης και ισχυρίστηκε ότι πίσω από την κριτική κρύβονται συμφέροντα άλλων παραγόντων από τον χώρο της ανακύκλωσης. Ο κ. Κούγιας ζήτησε παραπάνω χρόνο ώστε να απαντήσει επί του Εισηγητικού Σημειώματος. Μετά την παρέλευση μιάμισης εργάσιμης ημέρας από το τηλεφώνημα με τον κ. Κούγια, προχωρήσαμε στη δημοσίευση. (Θα ενημερώσουμε το ρεπορτάζ σε περίπτωση που λάβουμε την οποιαδήποτε απάντηση.)
Τι λέει το έγγραφο
Στην Υπηρεσιακή Εισήγηση ο ΕΟΑΝ ασκεί σφοδρή κριτική στη λειτουργία της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης και παραθέτει τα σημεία στα οποία απέτυχε στους στόχους και τις υποχρεώσεις της.
Συγκεκριμένα, η υπηρεσιακή εισήγηση αναφέρει (οι επισημάνσεις με έντονα γράμματα προέρχονται από την υπηρεσιακή εισήγηση):
- Η Ανταποδοτική Ανακύκλωση δεν κατάφερε να υλοποιήσει τις εργασίες εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας, ούτε ως προς το αντικείμενο ούτε ως προς την έκταση.
- Οι επιδόσεις της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, κατά την προηγούμενη περίοδο λειτουργίας της (2012-2019) ήταν πολύ χαμηλές, μην επιτυγχάνοντας για κανένα έτος κανέναν από τους επτά στόχους ανάκτησης / ανακύκλωσης αποβλήτων συσκευασίας που όφειλε να πετύχει, με εξαίρεση το έτος 2017 κατά το οποίο πέτυχε τρεις από τους επτά στόχους (συνολική ανακύκλωση, συνολική ανάκτηση, ανακύκλωση χαρτιού/χαρτονιού).
- Το ΣΣΕΔ συνέβαλε σε πολύ μικρό ποσοστό στους εθνικούς στόχους ανακύκλωσης της χώρας (0,8 – 4%), ενώ η συμβολή του αυτή δεν είναι ανάλογη με το μερίδιο των συμβεβλημένων παραγωγών του (8,5 – 15%), δηλαδή το ποσοστό των εταιρειών που συμβάλλονται με την Ανταποδοτική Ανακύκλωση.
- Η επίδοση της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης στην ανακύκλωση αποβλήτων ξύλινης συσκευασίας ήταν μηδενική για όλη αυτή την περίοδο. Η υπηρεσιακή εισήγηση προσθέτει ότι η επίδοση της Ανταποδοτικής την περίοδο 2009-2011 δεν λαμβάνεται υπόψη, καθώς μετά από έλεγχο που διενεργήθηκε με απόφαση του ΔΣ του ΕΟΑΝ διαπιστώθηκαν μεγάλες ανακρίβειες και ανακολουθίες στα στοιχεία που είχε καταθέσει ο φορέας ΣΣΕΔ, γεγονός που τα καθιστά μη αξιόπιστα και αξιοποιήσιμα.
- Η παρακολούθηση και διαχείριση του συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης είχε ανατεθεί κατ’ αποκλειστικότητα σε υπεργολάβο, χωρίς ο φορέας να έχει τη δυνατότητα άμεσης πρόσβασης ή παρακολούθησης των εργασιών του συστήματος. Αποτέλεσμα αυτού, να μην διασφαλίζεται η υποβολή αληθών και τεκμηριωμένων στοιχείων στον ΕΟΑΝ, αναφορικά με τις ποσότητες αποβλήτων συσκευασιών, ανά είδος και κατηγορία αυτών, που οδηγήθηκαν προς ανακύκλωση στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του.
- Η Ανταποδοτική δεν τεκμηριώνει τις ποσότητες που ανακυκλώθηκαν από το ΣΣΕΔ, αφού εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι οι συλλεχθείσες ποσότητες στα ΟΚΑΑ (Ολοκληρωμένα Κέντρα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης) ταυτίζονται με τις ανακυκλωθείσες, μη συμμορφούμενη με τις απαιτήσεις του νόμου.
- Η Ανταποδοτική δίνει ασαφείς και αντικρουόμενες πληροφορίες σχετικά με τον εξοπλισμό που βρίσκεται σε λειτουργία και προβαίνει σε προμήθεια νέου εξοπλισμού, χωρίς να έχει αξιοποιήσει το σύνολο του εξοπλισμού που φέρεται να έχει στη διάθεσή της.
- Η Ανταποδοτική έχει επιδείξει μεγάλη ασυνέπεια ως προς την τήρηση των υποχρεώσεών της έναντι του ΕΟΑΝ.
Υψηλά ποσοστά δανεισμού
Όσον αφορά στα οικονομικά αποτελέσματα της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, η υπηρεσιακή εισήγηση αναφέρει:
- Τα ποσοστά δανεισμού είναι πολύ υψηλά για όλα τα τελευταία έτη (ποσοστό 1.561% για το 2019) με αποτέλεσμα η βιωσιμότητα του ΣΣΕΔ να τίθεται σε σοβαρή αμφισβήτηση.
- Για την κάλυψη των τρεχουσών υποχρεώσεών της η Ανταποδοτική Ανακύκλωση ενεχυριάζει μεγάλα ποσά μελλοντικών εσόδων, υποθηκεύοντας το μέλλον του συστήματος ανακύκλωσης
- Η Ανταποδοτική Ανακύκλωση προβαίνει σε προμήθεια νέου εξοπλισμού επιβαρύνοντας ακόμη παραπάνω την οικονομική της κατάσταση προσθέτοντας επιπλέον υποχρεώσεις.
Σύμφωνα με τον ΕΟΑΝ, τα παραπάνω γίνονται χωρίς η Ανταποδοτική Ανακύκλωση να προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για την αναστροφή αυτής της κατάστασης, όπως για παράδειγμα τον περιορισμό των δαπανών της.
Μη επαλήθευση της δυνατότητας επίτευξης των στόχων του 2025
Όσον αφορά την επόμενη περίοδο για την οποία η Ανταποδοτική Ανακύκλωση ζητάει την ανανέωση της έγκρισης του συστήματος που λειτουργεί, η υπηρεσιακή εισήγηση αναφέρει μεταξύ άλλων:
- Δεν τεκμηριώνεται ότι ο φορέας μπορεί να συλλέξει και να ανακυκλώσει όλα τα υλικά που αναφέρει στο πεδίο εφαρμογής του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα απόβλητα ξύλινης συσκευασίας για τα οποία δεν στοιχειοθετείται ούτε η συλλογή ούτε η ανακύκλωσή τους.
- Η Ανταποδοτική Ανακύκλωση εξακολουθεί να ταυτίζει τη χωριστή συλλογή αποβλήτων συσκευασίας με την ανακύκλωσή τους, σε αντίθεση με όσα λέει ο νόμος. Κατά συνέπεια η εταιρεία δεν τεκμηριώνει πώς θα διασφαλίζει ότι οι ποσότητες που θα συλλέγονται θα οδεύουν προς ανακύκλωση.
- Δεν επαληθεύεται η δυνατότητα της Ανταποδοτικής για σταδιακή επίτευξη των ποσοτικών στόχων του 2025, αφού οι παραδοχές που κάνει σε σχέση με τις εκτιμώμενες συλλεχθείσες και ανακυκλωθείσες ποσότητες αποβλήτων συσκευασίας δεν εδράζονται σε στέρεες εκτιμήσεις – ενώ ακόμα και βάσει των δικών της εκτιμήσεων, η επίτευξη του στόχου για τις λευκοσιδηρές συσκευασίες δεν επιτυγχάνεται.
Μεγάλες επισφάλειες
Η διεύθυνση του ΕΟΑΝ σημειώνει ότι η Ανταποδοτική Ανακύκλωση δεν συμμορφώθηκε με διατάξεις για τα θέματα τεχνικοοικονομικής μελέτης και προϋπολογισμού, αφού:
- Η λειτουργία του συστήματος ανακύκλωσης στηρίζεται σε χορηγίες σε ποσοστό που ξεπερνά τα συνολικά ετήσια έσοδά του, γεγονός που δημιουργεί μεγάλες επισφάλειες και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό βάσει καθαρά τεχνικοοικονομικών κριτηρίων.
- Δεν λαμβάνονται υπόψη ή/και υποεκτιμώνται σημαντικές συνιστώσες κόστους, όπως το ανταποδοτικό αντίτιμο και υποχρεώσεις προηγούμενων ετών.
Έλλειμμα 9,3 εκατ. ευρώ
Ακόμη, η υπηρεσιακή εισήγηση υπογραμμίζει ότι δεν προκύπτει συμμόρφωση στον νόμο και από το ότι:
«Θέλω να σας μεταφέρω τη χαρά και την ικανοποίηση του πρωθυπουργού μας Κυριάκου Μητσοτάκη για την υλοποίηση του προγράμματος. […] Και η συνδρομή του είναι τεράστια σε αυτήν την προσπάθεια. Είμαι δε, βέβαιος ότι θα συνεχιστεί και θα υποστηρίξει το πρόγραμμα μέχρι τέλους.
Τάκης Θεοδωρικάκος, ΥΠΕΣ, στα εγκαίνια του «Πολυχώρου Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης» στο Ναύπλιο
- Δεν συνυπολογίζονται ρεαλιστικά όλες οι συνιστώσες κόστους, αφού η Ανταποδοτική Ανακύκλωση υποεκτιμά το κόστος των ΚΔΑΥ (Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών όπου μεταφέρονται τα απορρίμματα για ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση), το κόστος συλλογής / μεταφοράς και αντίστοιχα υπερεκτιμά τα έσοδα από την πώληση των υλικών.
- Κατά το στάδιο της τελικής διαμόρφωσης των νέων χρηματικών εισφορών, ο φορέας προβαίνει σε μείωση της προκύπτουσας -με βάση τη μελέτη του- εισφοράς για το γυαλί, που επιφέρει έλλειμμα της τάξης των 9,3 εκατ. ευρώ, χωρίς να αναφέρεται πώς θα καλυφθεί αυτό το έλλειμμα.
Τι ακολουθεί απο ‘δω και πέρα: το ΔΣ του ΕΟΑΝ
Tην τελική απόφαση για το μέλλον της Ανταποδοτικής θα πάρει το ΔΣ του ΕΟΑΝ, το οποίο θα κληθεί να συνεδριάσει για να αποφανθεί επί του Εισηγητικού Σημειώματος. Από την ημερομηνία του Εισηγητικού Σημειώματος (17 Νοεμβρίου 2020) μέχρι σήμερα το ΔΣ το ΕΟΑΝ δεν έχει ακόμη συνεδριάσει για να συζητήσει το εν λόγω ζήτημα. Κι αυτό διότι η μοναδική συνεδρίαση του ΔΣ του ΕΟΑΝ που μεσολάβησε από τις 17 Νοεμβρίου μέχρι σήμερα έλαβε χώρα στις 3 Δεκεμβρίου 2020, όπου ωστόσο το εν λόγω ζήτημα δεν περιλήφθηκε στον θεματικό κατάλογο της συνεδρίασης του ΔΣ. Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες του Reporters United, το ΔΣ του ΕΟΑΝ πρόκειται να συνεδριάσει στις 5 Ιανουαρίου 2021, όπου πρόκειται να συζητηθεί το ζήτημα της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης.*
Αξισημείωτο είναι πως ενώ ο ΕΟΑΝ δεν έχει ακόμα συνεδριάσει για να πάρει απόφαση, η Ανταποδοτική Ανακύκλωση έχει ξεκινήσει νέα μεγάλη διαφημιστική καμπάνια σε μίντια και σταθμούς του μετρό.
Όπως φαίνεται και από την παραπάνω φωτογραφία από τον σταθμό του μετρό «Συγγρού-Φιξ», η εταιρεία υποστηρίζει ότι από τον Ιανουάριο του 2023, δηλαδή σε δύο χρόνια από σήμερα, «η ανακύκλωση των πλαστικών και μεταλλικών συσκευασιών θα γίνεται αποκλειστικά με τα Σπιτάκια Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης», τα οποία μάλιστα θα κάνουν «χρήση εξοπλισμού υψηλής αμερικάνικης τεχνολογίας». Σύμφωνα με τον υπέρτιτλο της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, όλα αυτά θα γίνουν με το επιχειρησιακό σχέδιο 2020-2025. Τι κι αν δεν έχει ακόμα αποφασίσει ο ΕΟΑΝ; Ψιλά γράμματα. Σημειωτέον ότι ανάλογη διαφήμιση δημοσιεύθηκε και στον κυριακάτικο Τύπο.
Οι ισχυροί φίλοι της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης
Η Ανταποδοτική Ανακύκλωση μπαίνει στο Μαξίμου
Τον Αύγουστο του 2019 ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι το Μέγαρο Μαξίμου θα εφαρμόσει για πρώτη φορά στην ιστορία του ολοκληρωμένο πρόγραμμα της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης για τις συσκευασίες. «Σεβόμαστε το περιβάλλον στην πράξη!», έγραψε ο πρωθυπουργός στο Facebook και το Twitter.
Μάλιστα, πηγές από το Μέγαρο Μαξίμου έπλεξαν (LiFO, iefimerida) το εγκώμιο της εταιρείας, αναφέροντας ότι «η Ανταποδοτική Ανακύκλωση έχει εγκριθεί από την Ελληνική Πολιτεία για την προώθηση και την ανάπτυξη της ανακύκλωσης συσκευασιών στη χώρα μας και αποτελεί τον μοναδικό φορέα που έχει αναπτύξει ολοκληρωμένα προγράμματα ανακύκλωσης για την εκπλήρωση της νομικής υποχρέωσης για χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων συσκευασιών. Πρόκειται ουσιαστικά για το πρώτο ολοκληρωμένο σύστημα ανταποδοτικής ανακύκλωσης, με τη Νέα Δημοκρατία να είναι ο πρώτος πολιτικός φορέας που είχε εκπληρώσει την σχετική νομική υποχρέωση από τα κεντρικά της γραφεία στην Πειραιώς».
Η υποστήριξη του πρωθυπουργού δεν περιορίζεται στα σόσιαλ μίντια. Τον Ιανουάριο του 2020, στα εγκαίνια «Πολυχώρου Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης» στο Ναύπλιο, ο υπουργός Εσωτερικών αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην υποστήριξη του πρωθυπουργού. Αντιγράφουμε από το δελτίο τύπου της εταιρείας, όπως αναδημοσιεύτηκε από την ιστοσελίδα των Παραπολιτικών:
Ο κ. Θεοδωρικάκος ευχαρίστησε τον σύμβουλο του Πρωθυπουργού κ. Γ. Κρεμλή για τις προτάσεις και το έργο του στην προώθηση της ανακύκλωσης και στη χάραξη της κυβερνητικής πολιτικής γύρω από τα θέματα του περιβάλλοντος, της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων και της κυκλικής οικονομίας.
Καταλήγοντας ο κ. Θεοδωρικάκος είπε: «Θέλω να σας μεταφέρω τη χαρά και την ικανοποίηση του πρωθυπουργού μας Κυριάκου Μητσοτάκη για την υλοποίηση του προγράμματος. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δώσει μάχες για το περιβάλλον προτού γίνει πρωθυπουργός. Και η συνδρομή του είναι τεράστια σε αυτήν την προσπάθεια. Είμαι δε, βέβαιος ότι θα συνεχιστεί και θα υποστηρίξει το πρόγραμμα μέχρι τέλους».
Η διαρκής παρουσία του υπουργού Εσωτερικών σε εγκαίνια της Ανταποδοτικής
Στον προαύλιο χώρο του Υπουργείου Εσωτερικών, επί της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, υπάρχει ένα Σπιτάκι της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος είναι ένθερμος υποστηρικτής της εταιρείας: Από τον Νοέμβριου του 2019 έχει παραστεί σε τουλάχιστον έξι εκδηλώσεις για την Ανταποδοτική Ανακύκλωση, προχωρώντας σε ανάλογες υποστηρικτικές δηλώσεις.
- Τον Νοέμβριο του 2019 παρουσίασε νέα συνεργασία του υπουργείου Εσωτερικών με την Ανταποδοτική Ανακύκλωση για να εγκατασταθούν 45 νέα Σπιτάκια σε πέντε δήμους (Άνδρο, Ιωάννινα, Καλλιθέα, Ναύπλιο και Νέα Σμύρνη).
- Τον Δεκέμβριο του 2019 ακολούθησε εμφάνιση του κ. Θεοδωρικάκου σε εγκαίνια για νέο σπιτάκι της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης στην Καλλιθέα.
- Στις 10 Ιανουαρίου του 2020 ακολούθησε παρουσία του κ. Θεοδωρικάκου σε εγκαίνια στο Ναύπλιο.
- Στις 28 Ιανουαρίου 2020 ο υπουργός παρευρέθηκε στα εγκαίνια του Πολυχώρου Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης στη Νέα Σμύρνη.
- Τον Φεβρουάριο του 2020 ο υπουργός απήυθυνε χαιρετισμό του υπουργού σε εγκαίνια στα Ιωάννινα παρουσία και του προέδρου της Βουλής Κώστα Τασούλα.
- Τον Ιούνιο του 2020, ο κ. Θεοδωρικάκος έκανε ξανά την εμφάνισή του σε εγκαίνια της Ανταποδοτικής στον Άλιμο, αυτή τη φορά μαζί με τον πρέσβη των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ.
Και ο δήμαρχος Μώραλης χαιρετίζει
Τον Μάιο του 2017, η εφημερίδα Παραπολιτικά δημοσίευσε άρθρο σχετικά με τη συνεργασία του Δήμου Πειραιά με την Ανταποδοτική. Σύμφωνα με τον δήμαρχο Πειραιά Γιάννη Μώραλη, «ο Δήμος Πειραιά, γίνεται ο πρώτος Δήμος της χώρας με την πληρέστερη κάλυψη της επικράτειάς του στην Ανταποδοτική Ανακύκλωση».
Η Ανταποδοτική στο συνέδριο της ΝΔ
Την 1η Δεκεμβριου 2019 η Ανταποδοτική έκανε μια ανάρτηση στο Instagram, λέγοντας ότι συμμετείχε στο συνέδριο της ΝΔ με την τοποθέτηση στους χώρους του συνεδρίου εξοπλισμού ανακύκλωσης. Στην ανάρτηση φιλοξενήθηκαν φωτογραφίες στελεχών της κυβέρνησης και της ΝΔ. Συγκεκριμένα, φωτογραφήθηκαν ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, η υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας, ο Περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης και ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας.
Στηρίζει και ο Πρέσβης
Σε εγκαίνια της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης έχει μιλήσει και ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ. Τον Νοέμβριο του 2018 ο κ. Πάιατ απηύθυνε χαιρετισμό στα εγκαίνια του προγράμματος Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, παρουσία και του τότε υπουργού Πάνου Καμμένου (επί κυβέρνησης Τσίπρα). Τον Ιούνιο του 2020 ο κ. Πάιατ μίλησε στην έναρξη προγράμματος της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης στις παραλίες, πλάι στους κ. κ. Θεοδωρικάκο και Πατούλη.
Για να δώσουμε μερικά ακόμα παραδείγματα των ισχυρών συμμάχων της εταιρείας: Από την ιστοσελίδα της μαθαίνουμε ότι τέως πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος εγκαινίασε το πρώτο πανευρωπαϊκό Πάρκο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Ανακύκλωσης, ότι ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος μίλησε για την υλοποίηση των προγραμμάτων Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης υπό την αιγίδα του και ότι ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Μάξιμος συμμετείχε σε εκδήλωση για την υλοποίηση του Ολοκληρωμένου Προγράμματος Κυκλικής Οικονομίας στη Μητρόπολη Ιωαννίνων υπό την αιγίδα του. Η Ανταποδοτική Ανακύκλωση έκανε μάλιστα πρεσβευτή της τον Γιάννη Αντετοκούνμπο και παλαιότερα τον Σάκη Ρουβά.
Παραπολιτικά: «Ψευδές» και «παραπλανητικό» το Υπηρεσιακό Σημείωμα
Μία μέρα πριν δημοσιεύσουμε το ρεπορτάζ, η ιστοσελίδα των Παραπολιτικών δημοσίευσε λίγο πριν τα μεσάνυχτα άρθρο στο οποίο χαρακτήριζε το Υπηρεσιακό Σημείωμα του ΕΟΑΝ «ψευδές» και «παραπλανητικό» και κατηγορούσε τους υπαλλήλους που το συνέταξαν για «παράβαση καθήκοντος».
Το άρθρο των Παραπολιτικών δημοσιεύτηκε για να τοποθετηθεί επί της άγνωστης ως εκείνη τη στιγμή Εισήγησης. Ήταν το τελευταίο σε μία σειρά δημοσιευμάτων με το οποίο ο όμιλος ΜΜΕ έπαιρνε θέση στην επιχειρηματική κόντρα μεταξύ των δύο εταιρειών που δεσπόζουν στο χώρο, δηλαδή της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης και της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ), γνωστής από το πρόγραμμα των μπλε κάδων. Μέσα στο 2020, τα Παραπολιτικά δημοσίευσαν διαδοχικά άρθρα (9.5.2020, 23.10.2020, 1.11.2020, 29.11.2020, 13.12.2020) με σοβαρές κατηγορίες εναντίον της δεύτερης εταιρείας αλλά και των υπαλλήλων του ΕΟΑΝ για «παράβαση καθήκοντος».
Σε ένα από τα άρθρα, τα Παραπολιτικά κατηγορούν τον υπουργό Περιβάλλοντος Κωστή Χατζηδάκη για «υπέρβαση αρμοδιοτήτων» και αναφέρουν ότι «κατηγορείται ότι έχει προβεί και σε παράβαση υπηρεσιακού καθήκοντος». Σε άλλο άρθρο τους τα Παραπολιτικά αποκαλούν τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Μανώλη Γραφάκο «ατζέντη των μπλε κάδων», δηλαδή της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης.
Το Μαξίμου πλέον γνωρίζει
Αντί επιλόγου θα θέλαμε να σημειώσουμε πως από το ρεπορτάζ μας προκύπτει ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει λάβει επιστολές που καταγράφουν τα προβλήματα στη λειτουργία της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης και στην αποτυχία επίτευξης των στόχων ανακύκλωσης, που είναι και το μείζον. Πλέον, μετά και τη δημοσίευση της Εισήγησης του ΕΟΑΝ, η ηγεσία της χώρας δεν μπορεί να επικαλεστεί άγνοια.
Σημείωση του συντάκτη του ρεπορτάζ Θοδωρή Χονδρόγιαννου
Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που γράφω για την Ανταποδοτική Ανακύκλωση. Στο πλαίσιο της ενασχόλησής μου με τα θέματα περιβάλλοντος και ανακύκλωσης (όπου ασχολήθηκα και με τα προβλήματα στο σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών της ΕΕΑΑ), τον Φεβρουάριο του 2020 δημοσίευσα στο inside story έρευνα με τίτλο Η Προβληματική Λειτουργία της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Εκεί παρουσίασα πώς εσωτερικά έγγραφα του ΕΟΑΝ, που έφτασαν στα χέρια μου μετά από διαρροή, αποτύπωσαν με λεπτομέρεια σειρά προβλημάτων στη λειτουργία του συστήματος ανακύκλωσης της εν λόγω εταιρείας.
Μετά τη δημοσίευση εκείνου του ρεπορτάζ, η Ανταποδοτική Ανακύκλωση απέστειλε εξώδικο κατά εμού και του inside story με το οποίο ζήτησε την απόσυρση του άρθρου. Το άρθρο δεν αποσύρθηκε και λίγο αργότερα η εταιρεία άσκησε αγωγή σε βάρος του μέσου και του συντάκτη του άρθρου. Η υπόθεση εκκρεμεί.
Θ.Χ.
* UPDATE 31/12/2020: Προηγούμενη εκδοχή του άρθρου ανέφερε ότι το ΔΣ του ΕΟΑΝ δεν είχε συνεδριάσει από τις 17 Νοεμβρίου (ημερομηνία του Εισηγητικού Σημειώματος). Το ΔΣ του ΕΟΑΝ συνεδρίασε στις 3 Δεκεμβρίου 2020, ωστόσο το ζήτημα της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης δεν περιλήφθηκε στο θεματικό κατάλογο της συνεδρίασης του ΔΣ και δεν συζητήθηκε. Μετά τη δημοσίευση του κειμένου, επιβεβαιώσαμε ότι το ΔΣ θα συνεδριάσει στις 5 Ιανουαρίου, πληροφορία που προσθέσαμε στο κείμενο.