Τρεις περιβαλλοντικές οργανώσεις εκφράζουν προς την κυβέρνηση την έντονη ανησυχία τους για την αποτελεσματικότητα της ανακύκλωσης στην Ελλάδα με φόντο «τις προβληματικές επιδόσεις» της εταιρείας Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης ΑΕ, του συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης που είναι υπεύθυνη για τα Σπιτάκια της Ανακύκλωσης.
Η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, η Greenpeace και το WWF έστειλαν επιστολή προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, κοινοποιούμενη προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), που είναι η υπεύθυνη αρμόδια αρχή για την ορθή λειτουργία της ανακύκλωσης στην Ελλάδα.
Η επιστολή φέρει ημερομηνία 10 Φεβρουαρίου και έρχεται λίγες ημέρες πριν την επικείμενη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΟΑΝ. Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες του Reporters United, το ΔΣ θα συζητήσει μεταξύ άλλων επί του Επιχειρησιακού Σχεδίου της Ανταποδοτικής, την ανανέωση ή μη της έγκρισής της ως συστήματος ανακύκλωσης, καθώς και το ζήτημα δημοσιευμάτων που έχουν στραφεί ενάντια σε συγκεκριμένα στελέχη του ΕΟΑΝ.
«Η ανακύκλωση στην Ελλάδα νοσεί»
Στην επιστολή τους οι οργανώσεις υποστηρίζουν ότι «η ανακύκλωση στην Ελλάδα νοσεί» και «μέρος του προβλήματος αποτελεί η αδράνεια και φοβικότητα με την οποία το Υπουργείο Περιβάλλοντος και ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης αντιμετώπισαν τις προβληματικές επιδόσεις του συλλογικού συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών Ανταποδοτική Ανακύκλωση».
Το κείμενο αναφέρεται στην πολυσέλιδη εισήγηση της αρμόδιας Διεύθυνσης Εναλλακτικής Διαχείρισης του ΕΟΑΝ που συντάχθηκε τον περασμένο Νοέμβριο διαπιστώνοντας πολλές αστοχίες στη λειτουργία της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Μπορείτε να διαβάσετε το πλήρες κείμενο της εισήγησης στο σχετικό δημοσίευμα του Reporters United, μετά από εκτενές ρεπορτάζ μας. Μάλιστα, η Ανταποδοτική προχώρησε και σε εξώδικο κατά του Reporters United λόγω ερωτήσεων που στείλαμε στην εταιρεία στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής έρευνάς μας.
«Μέσα από μια συντριπτική παράθεση στοιχείων στην εισήγηση της διεύθυνσης εναλλακτικής διαχείρισης διαπιστώνεται πως το σύστημα αδυνατεί να εκπληρώσει στόχους και ότι λαμβάνει πολύ περισσότερες εισφορές σε σχέση με τις επιδόσεις του (ενδεικτικά το 2018, με τη βασική μέθοδο ανακύκλωσης, τα λεγόμενα “σπιτάκια ανακύκλωσης” εκτιμάται ότι ανακύκλωσε λιγότερο από το 2% των αποβλήτων συσκευασίας που συλλέγονται από νοικοκυριά, ενώ την ίδια στιγμή εισέπραξε σχεδόν το 16% των εισφορών των υπόχρεων παραγωγών στο πλαίσιο της διευρυμένης ευθύνης παραγωγού για τα απόβλητα συσκευασίας).
»Διαπιστώνεται πως δεν πληροί τους όρους της από 2008 έγκρισής του με υπουργική απόφαση. Διαπιστώνεται ότι δημιούργησε σημαντικά προβλήματα σε ελέγχους που ο ΕΟΑΝ επιχείρησε να πραγματοποιήσει. Διαπιστώνεται πως το σύστημα λειτουργεί με μη βιώσιμους οικονομικούς δείκτες. Διαπιστώνεται τέλος πως υπάρχουν σοβαρά σφάλματα στον σχεδιασμό και στις παραδοχές του νέου εξαετούς σχεδίου. Βάσει όλων αυτών, η διεύθυνση εναλλακτικής διαχείρισης υποστηρίζει στην εισήγησή της πως αδυνατεί να συνηγορήσει στην έγκριση του επιχειρησιακού σχεδίου για άλλα 6 έτη», σχολιάζουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Το κείμενο επισημαίνει ακόμη πως παρότι το 2014 ο ΕΟΑΝ πήρε απόφαση με την οποία εισηγήθηκε προς την κυβέρνηση την οριστική διακοπή της λειτουργίας της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, η σχετική εισήγηση «παρέμεινε στο συρτάρι διαδοχικών υποργών, χωρίς να ληφθεί καμία απόφαση συμβατή με τη σοβαρότητα της κατάστασης».
Μάλιστα, παρότι από το 2017 ο ΕΟΑΝ είχε τη δυνατότητα να προβαίνει σε σε ανακλήσεις λειτουργίας συστημάτων ανακύκλωσης, «ουδέποτε ασκήθηκε αυτή [η δυνατότητα] παρότι ο ΕΟΑΝ παρακολουθούσε και διαπίστωνε πως το σύστημα “Ανταποδοτική Ανακύκλωση” λειτουργεί χωρίς να επιτυγχάνει τους στόχους».
«Δεν μπορούμε πλέον να ανεχτούμε την περαιτέρω απαξίωση του ΕΟΑΝ και της ανακύκλωσης»
Παρά τα προβλήματα που έχουν διαπιστωθεί στη λειτουργία της Ανταποδοτικής, «μια σειρά από ενέργειες εκ μέρους της Πολιτείας και προσωπικά του προέδρου του ΕΟΑΝ [Νίκου Χιωτάκη], τη σκοπιμότητα της οποίας αδυνατούμε να κατανοήσουμε, αφήνουν ακόμα ανοιχτό το ενδεχόμενο έγκρισης του νέου επιχειρησιακού σχεδίου του συστήματος Ανταποδοτική Ανακύκλωση», σχολιάζουν οι οργανώσεις προσθέτοντας:
«Ο τρόπος με τον οποίο ΕΟΑΝ και κυβέρνηση θα χειριστούν το θέμα “Ανταποδοτική Ανακύκλωση” και η επικείμενη απόφαση του ΕΟΑΝ για το επιχειρησιακό σχέδιο του εν λόγω συστήματος θα στείλουν ένα σαφές μήνυμα με πολλούς αποδέκτες, μεταξύ των οποίων οι πολίτες της χώρας. Θα στείλουν επίσης σαφές μήνυμα προς τους νυν και μελλοντικούς εμπλεκόμενους με την εναλλακτική διαχείριση. Το μήνυμα είτε θα είναι αποφασιστικό και υπέρ της νομιμότητας, της διαφάνειας και της επίτευξης στόχων, είτε θα είναι άτολμο και υπέρ της διαιώνισης μιας νοσηρής κατάστασης, δίνοντας το πράσινο φως σε κάθε λογής εμπλεκόμενο στην εναλλακτική διαχείριση να αγνοεί τις αποφάσεις του ΕΟΑΝ και οδηγώντας με αυτόν τον τρόπο τον ΕΟΑΝ στην αυτοκατάργησή του».
«Δεν μπορούμε πλέον να ανεχτούμε την περαιτέρω απαξίωση του ΕΟΑΝ και της ανακύκλωσης και επιφυλασσόμαστε για τις μελλοντικές μας ενέργειες, τόσο αναφορικά με τη συμμετοχή μας στο ΔΣ του ΕΟΑΝ, όσο και σε εθνικό και διεθνές επίπεδο», αναφέρει συμπερασματικά η επιστολή.
