Τρία εξώδικα προκάλεσε ως τώρα η έρευνα του Reporters United και της ΕφΣυν σχετικά με την υπόθεση των υποκλοπών. Το ένα απ’ αυτά με μεγάλη πολιτική σημασία: Προέρχεται από τον Γενικό Γραμματέα (και ανιψιό) του Πρωθυπουργού Γρηγόρη Δημητριάδη. Ενώ η χώρα μας εκτίθεται διεθνώς μετά την έκθεση των RSF (Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα) που την τοποθετεί στην 108η θέση στον κόσμο και τελευταία στην Ευρώπη σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου, το Μαξίμου απαντά στη δημοσιογραφική έρευνα με εξώδικο, καταφεύγοντας στην πιο κλασική μέθοδο εκφοβισμού του Τύπου μέσω SLAPP, δηλαδή καταχρηστικών νομικών ενεργειών που αποσκοπούν στη φίμωση των δημοσιογράφων μέσα από την ηθική και οικονομική εξόντωσή τους.
Στην έρευνά μας (Ο Μεγάλος Ανιψιός κι ο Μεγάλος Αδερφός, 3 Ιουνίου 2022) είχαμε αποκαλύψει πως ο κ. Δημητριάδης, ενόσω ήταν Γενικός Γραμματέας του Πρωθυπουργού, είχε επιχειρηματική δραστηριότητα (συνέστησε εταιρεία, έκανε αγοραπωλησίες και αποκόμισε κέρδος). Επιπλέον, καταγράψαμε πώς ο ανιψιός του πρωθυπουργού συναλλάχθηκε με επιχειρηματία, ο οποίος με τη σειρά του συνδέεται με φυσικά και νομικά πρόσωπα που εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα στην υπόθεση των υποκλοπών.
Εξώδικο Δημητριάδη
Σύμφωνα με τον κ. Δημητριάδη, «το σύνολο των ισχυρισμών καθώς και ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται αυτοί στα δημοσιεύματά σας, συνιστά μία εξόφθαλμη προσπάθειά σας να με στοχοποιήσετε και να με κατασυκοφαντήσετε. Με τις παραπάνω αναφορές προσβάλλετε την τιμή και την υπόληψή μου, θίγοντάς με επιπλέον και ως Γενικό Γραμματέα του Πρωθυπουργού».
O κ. Δημητριάδης αρνείται ότι οι συναλλαγές του προσκρούουν σε ασυμβίβαστο: «Από τις διατάξεις του Ν. 4622/2019 (σ.σ.: για το Επιτελικό Κράτος) προκύπτει ότι τα μέλη της κυβέρνησης δύνανται να αποκτούν και μεταβιβάζουν εταιρικά μερίδια, φέροντας την ιδιότητα του μετόχου/εταίρου ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας. Αντιθέτως, απαγορεύεται να ασκούν διαχειριστικές πράξεις και να φέρουν την ιδιότητα διαχειριστή ΙΚΕ».
Εδώ σημαντική είναι η λέξη «προκύπτει». Ο κ. Δημητριάδης δεν αναφέρεται σε συγκεκριμένη διάταξη του νόμου όπως θα ανέμενε κάθε ανυποψίαστος αναγνώστης, αλλά προβαίνει σε μια δική του ερμηνεία. Όμως ο νόμος (τον οποίο ψήφισε η κυβέρνηση του κ. Δημητριάδη) είναι σαφής: Προβλέπει ρητά στα άρθρα 68 και 70 πως για τους Γενικούς Γραμματείς «αναστέλλεται αυτοδικαίως η άσκηση οποιασδήποτε επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητας». Ρωτήσαμε με follow-up ερώτηση τον κ. Δημητριάδη -πριν τη δημοσίευση- πώς οι συναλλαγές του συμβαδίζουν με τις παραπάνω διατάξεις. Ωστόσο, δεν απάντησε ποτέ. Αντίθετα, προχώρησε σε εξώδικο.
Είναι προφανές ότι ο κ. Δημητριάδης, ως μοναδικός εταίρος τόσο της Εledyn όσο τελικά και της Canalis, ασκούσε πλήρη έλεγχο στις δύο εταιρείες. Συνέστησε την Eledyn μόνος του, στη συνέχεια αγόρασε μέσω αυτής την μονοπρόσωπη εταιρεία Canalis, την πούλησε λίγο μετά, και τελικά έλυσε και εκκαθάρισε την Eledyn. Στο τέλος του κύκλου αγοραπωλησιών, η μονοπρόσωπη εταιρεία Eledyn του κ. Δημητριάδη είχε σημαντικό κέρδος καθώς φαίνεται να πουλάει την Canalis για €166.513 ενώ την είχε αγοράσει για €1.000 ένα χρόνο πριν. Όλα αυτά ενώ ήταν Γενικός Γραμματέας του Πρωθυπουργού.
«Η εταιρεία μου συναλλάχθηκε με απόλυτη διαφάνεια και έλαβαν χώρα πολύ συγκεκριμένες συναλλαγές με όρους απόλυτα σύμφωνους με τις συνθήκες της αγοράς»
Γρηγόρης Δημητριάδης στο Reporters United
Όπως αναφέραμε στο ρεπορτάζ, «πέρα από την ύπαρξη ή όχι νομικού κωλύματος, το θέμα είναι πολιτικό: Επιτρέπεται σε ένα ανώτατο κυβερνητικό στέλεχος με θεσμικό ρόλο μέσα στο Μαξίμου και απευθείας πρόσβαση στον πρωθυπουργό να έχει παράλληλη επιχειρηματική δραστηριότητα η οποία μάλιστα εξαρτάται από τις αδειοδοτήσεις δημόσιων φορέων (Περιφέρεια Αττικής και ΔΕΔΔΗΕ);».
Πώς μετά από την αποκάλυψη ενός τέτοιου ασυμβίβαστου ο κ. Δημητριάδης παραμένει στη θέση του Γενικού Γραμματέα του Πρωθυπουργού; Ρωτήσαμε τον ίδιο τον πρωθυπουργό αν ξέρει για τις συναλλαγές του ανιψιού του. Δεν πήραμε απάντηση.
Έξι φορές (αναπάντητες) ερωτήσεις προς το Μαξίμου
Είναι η έκτη φορά – από τον Ιανουάριο που το Reporters United ερευνά το θέμα των υποκλοπών – που ρωτάμε το Μαξίμου γι’ αυτό: Έχουμε στείλει τρεις φορές ερωτήματα προς τον κ. Μητσοτάκη και άλλες τρεις προς τον κ. Δημητριάδη. Ο πρωθυπουργός ή το Γραφείο του δεν απάντησαν σε κανένα. Ο κ. Δημητριάδης απάντησε μόνο στο τελευταίο, αλλά στην ουσία άφησε σχεδόν όλα τα ερωτήματα αναπάντητα, όπως το πώς ορίστηκε το ποσό των 166.513 ως αντίτιμο για την πώληση της Canalis από τον ίδιο. (Για λόγους διαφάνειας, αναρτούμε σε ξεχωριστό ποστ όλα τα ερωτήματα που στείλαμε αυτούς τους μήνες τόσο προς τον Πρωθυπουργό όσο και προς τον Γενικό Γραμματέα του.)
Ρωτήσαμε με follow-up ερώτηση τον κ. Δημητριάδη -πριν τη δημοσίευση- πώς οι συναλλαγές του συμβαδίζουν με συγκεκριμένες διατάξεις του Επιτελικού Κράτους. Ωστόσο, δεν απάντησε ποτέ. Αντίθετα, προχώρησε σε εξώδικο.
Ο κ. Δημητριάδης τη μοναδική φορά που απάντησε στα ερωτήματά μας είπε πώς «σέβομαι όσο κανείς την δημοσιογραφική έρευνα» – και λίγες μέρες μετά μας απέστειλε εξώδικο.
Σε ό,τι αφορά τη σύνδεσή του με πρόσωπα και εταιρείες σχετικές με παρακολουθήσεις και συστήματα υποκλοπών, ο κ. Δημητριάδης επαναλαμβάνει όσα ανέφερε στην απάντησή του πριν τη δημοσίευση του ρεπορτάζ – απάντηση την οποία δημοσιεύσαμε αυτούσια στο ρεπορτάζ: «Η εταιρεία μου συναλλάχθηκε με απόλυτη διαφάνεια και έλαβαν χώρα πολύ συγκεκριμένες συναλλαγές με όρους απόλυτα σύμφωνους με τις συνθήκες της αγοράς. Όλες οι υπόλοιπες συναλλαγές που τυχόν έλαβαν χώρα, χωρίς δική μου συμμετοχή, μου είναι απολύτως άγνωστες». Ο κ. Δημητριάδης κάνει λόγο για «μια δαιδαλώδη και μυστηριώδη εξιστόρηση» με «σκοπό σπίλωσής» του.
Ο κ. Δημητριάδης χαρακτηρίζει τις αναφορές στο πρόσωπό του «ψευδείς, ατεκμηρίωτες και συκοφαντικές», θεωρεί ότι έχουμε προβεί σε «μία πρωτοφανή στοχοποίηση, προφανώς και για πολιτικούς λόγους», ζητά να χαρακτηρίσουμε τις αναφορές μας «αναληθείς» και απειλεί με προσφυγή στη δικαιοσύνη.
Έχει πάντως σημασία ότι στο εξώδικό του ο κ. Δημητριάδης δεν αμφισβητεί την ακρίβεια καμίας από τις συνδέσεις που αναφέρονται στο ρεπορτάζ. Σ’ αυτό εξηγήσαμε ήδη τους λόγους που τις δημοσιεύσαμε: «Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν οι συνδέσεις μεταξύ Δημητριάδη, Predator και ΕΥΠ -μέσω της αγοραπωλησίας εταιρειών και της αλληλουχίας προσώπων (τις οποίες τεκμηριώνουμε στη συνέχεια)- είναι συμπτωματικές ή όχι. Όμως, εν προκειμένω έρχονται να προστεθούν σε μια σειρά στοιχείων που τεκμηριώνουν την εμπλοκή του Μαξίμου στην υπόθεση των υποκλοπών, και υπ’ αυτή την έννοια δεν μπορούν να αγνοηθούν», αναφέραμε και στη συνέχεια απαριθμήσαμε τα σχετικά στοιχεία.
Γιώργος Μπιθαράς: «Ψευδείς οι ισχυρισμοί για εμπλοκή μας σε συστήματα υποκλοπών»
Εξώδικο έστειλε και ο κ. Γιώργος Μπιθαράς, ο επιχειρηματίας της B&F που αγόρασε από τον κ. Δημητριάδη την Canalis με σκοπό τη λειτουργία φωτοβολταϊκών πάρκων.
Ο κ. Μπιθαράς αναφέρει μεταξύ άλλων: «Οποιαδήποτε εμπλοκή μου καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε σενάρια κατοχής ή εμπορίας λογισμικού υποκλοπών και μυστικές υπηρεσίες είναι απολύτως ψευδής. Καθίσταται σαφές και στον πλέον αδαή ότι στοχοποιήθηκα από τα δημοσιεύματά σας και αποτέλεσα μια παράπλευρη απώλεια στο πλαίσιο πολιτικής επίθεσης προς τον κ. Δημητριάδη και τον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη».
Σχετικά δεν χρειάζεται παρά να αναφέρουμε αυτό που είχαμε γράψει στο ρεπορτάζ μας: «Οι ερωτήσεις και οι αναφορές προς τον κ. Μπιθαρά γίνονται λόγω των συναλλαγών του με τον κ. Δημητριάδη, Γενικό Γραμματέα του Πρωθυπουργού. Οι συνδέσεις του κ. Μπιθαρά με τρίτα φυσικά και νομικά πρόσωπα δεν στοιχειοθετούν κάτι παράνομο ή μεμπτό σε βάρος του. Από τη στιγμή όμως που το όνομά του εμφανίζεται σε αυτές τις αγοραπωλησίες, είμαστε υποχρεωμένοι από τη δημοσιογραφική δεοντολογία να του απευθύνουμε τα σχετικά ερωτήματα».
«Οποιαδήποτε εμπλοκή μου καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε σενάρια κατοχής ή εμπορίας λογισμικού υποκλοπών και μυστικές υπηρεσίες είναι απολύτως ψευδής»
Γιώργος Μπιθαράς στο Reporters United
Και στον κ. Μπιθαρά, όπως και στον κ. Δημητριάδη, είχαμε αποστείλει ερωτήσεις πριν τη δημοσίευση του ρεπορτάζ. Επέλεξε να μην απαντήσει στη συντριπτική πλειονότητά τους, αλλά να περιοριστεί σε νομικές απειλές αν προχωρούσαμε σε δημοσίευση. Στο ρεπορτάζ μας είχαμε δημοσιεύσει αυτούσιες τις απαντήσεις του.
Σημείο με ενδιαφέρον: Στο εξώδικό του ο κ. Μπιθαράς αναφέρεται και στην Krikel χαρακτηρίζοντας ως «γεγονός απολύτως ψευδές» το ότι η Krikel «φέρεται να προμηθεύει το δημόσιο με συστήματα υποκλοπών». Η απορία μας είναι εύλογη: Πώς το γνωρίζει αυτό ο κ. Μπιθαράς; Η μόνη επίσημη σχέση του με την Krikel αφορά την από κοινού συμμετοχή τους στο μετοχικό κεφάλαιο μιας τρίτης εταιρείας (της Δελφών Line).
Το τρίτο εξώδικο, από την εταιρεία Krikel
Εξώδικο μας έστειλε και η Krikel. Σε αυτό χαρακτηρίζει «ψευδή» την αναφορά του ρεπορτάζ ότι η ίδια «φέρεται -σύμφωνα με ρεπορτάζ του inside story- να έχει προμηθεύσει την ΕΥΠ με λογισμικό υποκλοπών».
Η Krikel απαντά: «Ρητά σας δηλώνουμε ότι ουδέποτε η εταιρεία μας προμήθευσε την ΕΥΠ ή το Δημόσιο με λογισμικό υποκλοπών».
Το εξώδικο της Krikel προκαλεί σύγχυση αφού το ρεπορτάζ δεν προσέθεσε κανένα στοιχείο για τη δραστηριότητα της εταιρείας που δεν είχε ήδη δημοσιευτεί. Η αναφερόμενη στο ρεπορτάζ πληροφορία προερχόταν από ήδη δημοσιευμένο ρεπορτάζ άλλου ΜΜΕ (inside story), όπως ρητά αναφέρεται στο άρθρο: H Krikel «φέρεται -σύμφωνα με ρεπορτάζ του inside story- να έχει προμηθεύσει την ΕΥΠ με λογισμικό υποκλοπών».
Σημειωτέον ότι ενώ το ρεπορτάζ του inside story δημοσιεύτηκε στις 25 Μαΐου, η Krikel μέχρι και την 6 Ιουνίου δεν είχε διαψεύσει την πληροφορία, ενώ ανάρτησε και τουίτ με το οποίο αντέδρασε με εμότικον στο δημοσίευμα του inside story!
«Oυδέποτε η εταιρεία μας προμήθευσε την ΕΥΠ ή το Δημόσιο με λογισμικό υποκλοπών»
Krikel στο Reporters United
Δεκατέσσερις φορές έχει αναπαράξει η Krikel από τον επίσημο λογαριασμό της στο Twitter δημοσιεύματα που αναφέρονται στη σύμβασή της με το Δημόσιο – χωρίς ούτε μία να εκφράσει την παραμικρή αμφισβήτηση της πληροφορίας εκείνης. Γιατί τώρα – και με εξώδικο;
Εντούτοις, η ΕφΣυν και το Reporters United στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής δεοντολογίας καλόπιστα αποδέχονται τις εξηγήσεις της Krikel με το εξώδικο της 6ης Ιουνίου 2022 αναφορικά με την ιδιότητά της ως προμηθεύτριας λογισμικού υποκλοπών της ΕΥΠ.
