Ο Γιώργος Πατεράκης δεν εμφανίζεται συχνά στα μίντια. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια αναδείχθηκε σε πρόσωπο – κλειδί για τις ελληνογερμανικές εμπορικές σχέσεις και την προσπάθεια των γερμανικών εταιρειών να συμμετάσχουν σε ελληνικές επενδύσεις μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Τον Ιούνιο του 2019 εξελέγη μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου, αναλαμβάνοντας πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομίας και Επενδύσεων. Τον Ιούλιο του 2022 αναδείχθηκε σε αντιπρόεδρο του Επιμελητηρίου. Αργότερα τον ίδιο χρόνο ανέλαβε τη θέση του εντεταλμένου συμβούλου του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου για το Ταμείο Ανάκαμψης, μέσω του οποίου η Ελλάδα θα λάβει σχεδόν 36 δισ. ευρώ, για να τα μοιράσει στη συνέχεια και σε γερμανικές εταιρείες. 

Στήριξε την ανεξάρτητη δημοσιογραφία του Reporters United εδώ!

Ίσως η σημαίνουσα θέση του κ. Πατεράκη στο Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο και η επαφή του με πολυεθνικές και μέλη της ελληνικής κυβέρνησης να ήταν ο λόγος για τον οποίο, όπως αποκαλύψαμε στο πλαίσιο των Predator Files τον περασμένο Νοέμβριο, ήταν ένα από τα 11 πρόσωπα που στοχοποιήθηκαν μέσω Predator, με το κακόβουλο SMS να παρουσιάζει ως αποστολέα τον αριθμό κινητού του Γρηγόρη Δημητριάδη. Άλλωστε, και συνομιλητές του κ. Πατεράκη, όπως ο Άδωνις Γεωργιάδης, ήταν επίσης στόχοι του Predator. 

Ωστόσο, θα πρέπει να σημειώσουμε τις μέρες που κάναμε το ρεπορτάζ σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, μεταξύ αυτών και στο Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο, ο κ. Πατεράκης σταμάτησε αιφνιδίως να εμφανίζεται ως στέλεχός του στην επίσημη ιστοσελίδα του Επιμελητηρίου, παρότι συνεχίζει να εμφανίζεται ως στέλεχός του στη σελίδα του στο LinkedIn. (Στις γραπτές απαντήσεις τους ο κ. Πατεράκης και το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο δεν αναφέρθηκαν σε αυτό το ζήτημα.)

Παράλληλα με τη συμμετοχή του στο Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο, ο κ. Πατεράκης είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας MCI, η οποία ειδικεύεται στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε πολυεθνικές και δημόσιες επιχειρήσεις, μεταξύ αυτών και γερμανικές εταιρείες με ενδιαφέρον επένδυσης στην Ελλάδα. Προηγουμένως, είχε διατελέσει διευθυντής θυγατρικών της Airbus (1996 – 2004) και της πολυεθνικής ThyssenKrupp (2005 – 2009), η οποία τη δεκαετία του 2000 είχε συμμετάσχει στη συμφωνία πώλησης υποβρυχίων στο Πολεμικό Ναυτικό και ήλεγχε τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.

Στο παρελθόν, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των μίντια ήταν συχνά οι φιλίες του κ. Πατεράκη με πολιτικά πρόσωπα (όπως η υπόθεση της σχέσης του με τον Θεόδωρο Ρουσόπουλο, κυβερνητικό εκπρόσωπο στην κυβέρνηση Καραμανλή – περισσότερα εδώ, εδώ και εδώ), σε περιόδους που λειτουργούσε ως εκπρόσωπος μεγάλων γερμανικών εταιρειών στην προσπάθειά τους να αναλάβουν δημόσια έργα ή αναθέσεις στη χώρα μας – μεταξύ άλλων στον χώρο των εξοπλισμών, σύμφωνα με δημοσιεύματα στον Τύπο (εδώ παλιότερη έρευνα της Ελευθεροτυπίας).

Τον Σεπτέμβριο του 2017, ήρθε στη δημοσιότητα μια φωτογραφία σέλφι του κ. Πατεράκη με τον Άδωνι Γεωργιάδη και την καγκελάριο Μέρκελ, στο πλαίσιο εκδήλωσης του κόμματός της (CDU) στη Γερμανία. Η φωτογραφία γίνεται η αφορμή να ξεσπάσει πολιτικός καυγάς. Ο κ. Γεωργιάδης θα απαντήσει: «Ο κ. Πατεράκης ήταν επίσης προσκεκλημένος στην εκδήλωση αυτή και έβγαλε μερικές φωτογραφίες τις οποίες δημοσίευσε ο ίδιος. Δεν ήμασταν παρέα, καθόλου παρέα δεν ήμασταν. Εγώ πήγα μόνος μου, είχα προσωπική πρόσκληση και βρέθηκα σε αυτή την εκδήλωση». 

Λίγους μήνες αργότερα, τον Νοέμβριο του 2017 ο τότε υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος κατηγόρησε τον κ. Πατεράκη από το βήμα της Βουλής ότι τον απείλησε τηλεφωνικώς. Τις καταγγελίες Καμμένου διέψευσε κατηγορηματικά ο ίδιος ο κ. Πατεράκης με επιστολή του προς τον υπουργό την οποία έδωσε στη δημοσιότητα. Ακολούθησε προκαταρκτική εξέταση από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών η οποία ελλείψει στοιχείων αρχειοθέτησε την υπόθεση. 

Γερμανοί που ζουν πάνω απ’ τις δυνάμεις τους

Ως συνεργασία Spiegel και Reporters United, το σημερινό ρεπορτάζ ερευνά τα ερωτήματα γύρω από πιθανή σπατάλη πόρων των γερμανικών Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων ανά την Ευρώπη. Πράγματι, τα γερμανικά Επιμελητήρια, παρότι χρηματοδοτούνται, πέρα από τις εταιρείες, και από τους Γερμανούς φορολογούμενους μέσω του υπουργείου Οικονομικών (μόνο το 2022 έλαβαν από το γερμανικό κράτος 57 εκατ. ευρώ), δεν φαίνεται να δαπανούν τους πόρους τους με την αρμόζουσα προσοχή και λιτότητα. Αφενός προσφέρουν σε στελέχη τους δυσανάλογα μεγάλους μισθούς, ενώ σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις, τον Μάρτιο και τον Σεπτέμβριο του 2022, σε συναντήσεις που είχαν σκοπό να διευκολύνουν επαφές μεταξύ γερμανικών εταιρειών και Ελλήνων υπουργών, καταγράφηκαν δαπάνες για πολυτελείς αίθουσες εκδηλώσεων.

Ο κ. Πατεράκης απέρριψε ως «πλήρως αβάσιμες» τυχόν αιτιάσεις για «υποτιθέμενες παραβιάσεις» του Κώδικα Δεοντολογίας του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου.

Ένα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα: Σε 25 χρόνια ο ετήσιος μισθός του επικεφαλής του Βρετανογερμανικού Επιμελητηρίου Ούλριχ Χόπε εκτοξεύθηκε από τα 88.000 ευρώ (1998) στα 381.000 ευρώ (2022). Tο 2015 έφτασε στο απόγειό του (444.000 ευρώ). Από το 1998 έχει συνολικά αποκομίσει 7,6 εκατ. ευρώ. Σε ερώτηση του Spiegel, ο κ. Χόπε δικαιολόγησε τις απολαβές του υποστηρίζοντας ότι λαμβάνουν υπόψη ό,τι απομένει μετά τις κρατήσεις και περιλαμβάνουν παρελκόμενα προνόμια, όπως πληρωμή ενοικίου και εισφορές σε συνταξιοδοτικό πρόγραμμα. Αυτό σημαίνει ότι, μετά την πληρωμή των σχετικών φόρων, ο μισθός του ανέρχεται σε αυτόν που λαμβάνει ένας υψηλόβαθμος Γερμανός διπλωμάτης.

Γιώργος Πατεράκης: Και με το επιμελητήριο, και με τις εταιρείες

Με σκοπό να προλάβει συγκρούσεις συμφερόντων, το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο έχει υιοθετήσει Κώδικα Δεοντολογίας, ο οποίος κάνει σαφή διάκριση των συμφερόντων του με εκείνα των στελεχών του:  «Οι οικονομικοί πόροι, τα πάγια περιουσιακά στοιχεία, οι υπηρεσίες και οι εμπιστευτικές πληροφορίες δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται για την απόκτηση οποιουδήποτε προσωπικού ή για τρίτον οφέλους. Απαγορεύεται η οποιαδήποτε απόκτηση προσωπικού οφέλους».

Το ερώτημα που εγείρεται εν προκειμένω είναι αν το γράμμα και το πνεύμα του κώδικα ακολουθήθηκε απαρέγκλιτα στις συναντήσεις γερμανικών πολυεθνικών με την ελληνική κυβέρνηση (τους κύριους Γεωργιάδη και Σκρέκα) και ελληνικές εταιρείες, όπου συμμετείχε και ο κ. Πατεράκης. 

Μάρτιος 2020. Το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο διοργανώνει το Ελληνογερμανικό Οικονομικό Φόρουμ στο Βερολίνο. Εκεί, η ΔΕΗ και ο ενεργειακός κολοσσός RWE υπογράφουν μνημόνιο συνεργασίας για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα. Παρών είναι και ο κ. Πατεράκης, ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Επιμελητηρίου αλλά και ως εκπρόσωπος της RWE στην Ελλάδα, η οποία, επίσης, είναι και πελάτης της εταιρείας MCI. 

Μάρτιος 2022. Ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας συμμετέχει στο διεθνές φόρουμ Berlin Energy Transition Dialogue 2022. Το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο οργανώνει, κατόπιν αιτήματος του υπουργείου Ενέργειας, συναντήσεις γερμανικών εταιρειών με τον κ. Σκρέκα στο Βερολίνο. Γι’ αυτό τον σκοπό κλείνει με δικά του έξοδα τις πολυτελείς αίθουσες Salon Schinkel και Salon Voltaire στο ξενοδοχείο Χίλτον, ώστε να γίνουν εμπιστευτικές συναντήσεις. Σύμφωνα με προσχέδιο του προγράμματος που είναι στη διάθεσή μας, σε επαφή με τον κ. Σκρέκα ήρθαν, μετά από μεσολάβηση του επιμελητηρίου, τέσσερις γερμανικές εταιρείες. Ανάμεσά τους οι B. Grimm και ABO Wind AG, που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας. 

Σύμφωνα με πηγές του Spiegel, ο κ. Πατεράκης ταξίδεψε στο Βερολίνο έχοντας πλέον αναβαθμιστεί στη θέση του αντιπροέδρου του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου και του επικεφαλής της επιτροπής του για τις γερμανικές επενδύσεις στην Ελλάδα. Και σε αυτή την περίπτωση ο κ. Πατεράκης συνδέεται ταυτοχρόνως και με τις εταιρείες που συμμετείχαν στις συζητήσεις: H B. Grimm είναι στο πελατολόγιο της MCI, ενώ η ABO Wind AG έγινε πελάτης της τον επόμενο χρόνο.

Σεπτέμβριος 2022. Το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο διοργανώνει, σε συνεργασία με την ελληνική πρεσβεία στο Βερολίνο, συναντήσεις του κ. Γεωργιάδη κατά τη διάρκεια ταξιδιού του στη γερμανική πρωτεύουσα. Εκεί ο υπουργός συναντάται με «επιλεγμένες γερμανικές εταιρείες» στην αίθουσα Salon Bellevue του πολυτελούς ξενοδοχείου Ritz-Carlton. Συνομιλεί με εκπροσώπους της πολυεθνικής Linde, παραγωγού ορυκτού αερίου. Ο κ. Πατεράκης είναι πάλι παρών. Οι συζητήσεις αφορούν το ενδιαφέρον της Linde για κατασκευή μονάδας παραγωγής υδρογόνου στην Ελλάδα. Και η Linde είναι στο πελατολόγιο της εταιρείας του κ. Πατεράκη. 

Σε ερώτημα των Spiegel και Reporters United, ο κ. Γεωργιάδης επιβεβαίωσε τη συνάντηση με τη Linde, αναφέροντας: «Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε επειδή η Linde είναι επενδυτής στη χώρα μας κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες και εκείνη την περίοδο ενδιαφερόταν να διερευνήσει την πιθανότητα κατασκευής μιας μονάδας παραγωγής υδρογόνου στην Ελλάδα. Από τότε που έφυγα από το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων δεν γνωρίζω αν το σχέδιο αυτό έχει προχωρήσει ή όχι και σε ποιο στάδιο βρίσκεται». (Πλήρης η επιστολή Γεωργιάδη προς Spiegel και Reporters United εδώ)

Σε ερώτημά μας ο Γενικός Διευθυντής του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου Α. Κελέμης απάντησε ότι το επιμελητήριο δεν γνώριζε τις λεπτομέρειες για το πελατολόγιο του κ. Πατεράκη.

Ο υπουργός πρόσθεσε: «Οι σχέσεις του κ. Πατεράκη με οποιαδήποτε εταιρεία δεν με απασχολούν, αφού καμία εταιρεία, ούτε η Linde ούτε οποιαδήποτε άλλη, δεν έχει ευνοηθεί από την ελληνική κυβέρνηση έναντι οποιασδήποτε άλλης εταιρείας, αλλά όλες οι συμφωνίες έχουν γίνει με βάση το ελληνικό και το ευρωπαϊκό δίκαιο».

Από την πλευρά του, ο κ. Πατεράκης μάς απάντησε ότι οι πληροφορίες για τους πελάτες και τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της MCI καλύπτονται από «καθήκον εμπιστευτικότητας». Ο ίδιος απέρριψε ως «πλήρως αβάσιμες» τυχόν αιτιάσεις για «υποτιθέμενες παραβιάσεις» του Κώδικα Δεοντολογίας του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου.

«Όσον αφορά τη δουλειά μου στο διοικητικό συμβούλιο του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου, μπορώ να σας διαβεβαιώσω εξ όσων καλύτερα γνωρίζω και πιστεύω ότι η εθελοντική μου εργασία ήταν πάντα σύμφωνη με το Καταστατικό και τον Κώδικα Δεοντολογίας του Επιμελητηρίου», ανέφερε ο κ. Πατεράκης, προσθέτοντας: «Οι συμβουλευτικές υπηρεσίες μου δεν αποτελούν εμπόδιο στη συμμετοχή μου στο διοικητικό συμβούλιο, σύμφωνα με τον νόμο και τους κανονισμούς του Επιμελητηρίου. Οι εργασίες παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών εκ μέρους μου διενεργούνται πάντα σύμφωνα με τους ισχύοντες νομικούς κανονισμούς και τους κανόνες συμμόρφωσης».

Σε σχετικό ερώτημά μας, ο Γενικός Διευθυντής του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου Αθανάσιος Κελέμης απάντησε ότι το επιμελητήριο δεν γνώριζε τις λεπτομέρειες για το πελατολόγιο και τις συμβουλευτικές υπηρεσίες του κ. Πατεράκη. Η Κεντρική Ένωση Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων Γερμανίας (DIHK) δήλωσε ότι δεν είχε «ουδεμία γνώση των πελατών στους οποίους ο κ. Πατεράκης παρέχει συμβουλές». 

Τα παραπάνω εγείρουν ερωτήματα: Η MCI έχει δημοσιεύσει λίστα με τους πελάτες της. Ακόμη, η Κεντρική Ένωση Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων Γερμανίας έκανε «επιτόπια έρευνα» στην Αθήνα το καλοκαίρι του 2023, μαζί με το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών. Την έρευνα πυροδότησε επιστολή πρώην μέλους του διοικητικού συμβουλίου του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου προς τη γερμανική κυβέρνηση, όπου έθετε έναν προβληματισμό αναφορικά με τις συμβουλευτικές υπηρεσίες του κ. Πατεράκη. Ωστόσο, ο έλεγχος «δεν αποκάλυψε σημαντικά σημεία για κριτική», σύμφωνα με το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο. 

Παρά τη σημασία τους για τις γερμανικές επιχειρήσεις, τα Γερμανικά Επιμελητήρια δεν είναι αναντικατάστατα. Για παράδειγμα, γερμανικές εταιρείες έχουν ιδρύσει στη Βρετανία έναν άλλο σύνδεσμο, τον «German Industry UK» («Η Γερμανική Βιομηχανία στο ΗΒ»). Η διαφορά είναι ότι η ένωση αυτή δεν χρηματοδοτείται από το γερμανικό δημόσιο. Παρόλα αυτά, φέρνει συστηματικά σε επαφή τα μέλη της με εκπροσώπους της βρετανικής κυβέρνησης και πολιτικά πρόσωπα. Μεγάλες γερμανικές εταιρείες, όπως η DHL, είναι μέλη αυτού του συνδέσμου, και όχι του γερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου.