Η απάντηση του υπουργείου Εξωτερικών δόθηκε στο πλαίσιο του ρεπορτάζ Γεωπολιτικές ταυτότητες: Οι Ρομά της Θράκης ανάμεσα σε δύο εθνικισμούς.
Ακολουθούν πρώτα οι ερωτήσεις των δημοσιογράφων και στη συνέχεια οι απαντήσεις του υπουργείου Εξωτερικών.
Οι ερωτήσεις των δημοσιογράφων
Αγαπητοί κύριοι/ες,
Διεξάγουμε μια έρευνα σχετικά με τους Ρομά της Δυτικής Θράκης και τις συνθήκες που αντιμετωπίζουν ως τμήμα της μουσουλμανικής μειονότητας. Συγκεκριμένα, μας απασχολεί το πώς ο ανταγωνισμός ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία και οι πολιτικές και των δύο πλευρών σε σχέση με το μειονοτικό ζήτημα έχουν επιδράσει πάνω στις κοινότητες των Ρομά.
Η έρευνα διεξάγεται στο πλαίσιο του Fellowship for Journalistic Excellence, το οποίο απονέμει κάθε χρόνο το BIRN (Balkan Investigative Reporting Network). Το BIRN είναι ένα δίκτυο ερευνητών δημοσιογράφων με παραρτήματα στη Σερβία, στην Αλβανία, στο Κόσοβο και στη Βόρεια Μακεδονία, το οποία καλύπτει θέματα της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Η έρευνά μας θα οδηγήσει σε μια δημοσίευση στην ιστοσελίδα Balkan Insight του BIRN, η οποία δημοσιεύει κείμενα κυρίως στα αγγλικά, αλλά επίσης και σε άλλες, τοπικές γλώσσες.
Από την ως τώρα έρευνά μας προκύπτει ότι διαχρονικά και μέχρι σήμερα η υποστήριξη που έχει προσφέρει το ελληνικό κράτος, και ειδικότερα η Υπηρεσία Πολιτικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών, στις κοινότητες των Ρομά στη Δυτική Θράκη αποσκοπούσε στη χρησιμοποίησή τους ώστε να τονιστεί η ετερογένεια της μουσουλμανικής μειονότητας και να διασκεδαστεί η αντίληψη πως η μειονότητα είναι εθνοτικά Τουρκική. Το γεγονός αυτό, η στήριξη δηλαδή ενός ευάλωτου πληθυσμού από ένα υπουργείο που κατά τα άλλα έχει ευθύνη για την εξωτερική και όχι για την κοινωνική πολιτική, και η υπαγωγή αυτής της στήριξης στον στόχο να διασπαστεί η μειονότητα, ευθύνεται και για την αποτυχία του ελληνικού κράτους να βοηθήσει ουσιαστικά αυτές τις κοινότητες και να εξασφαλίσει τα πλήρη δικαιώματά τους ως πολιτών.
Σας παρακαλούμε να μας αποστείλετε τη θέση του Υπουργείου σχετικά με τα ως άνω συμπεράσματά μας.
Σας ευχαριστούμε,
Μαρινίκη Αλεβιζοπούλου, Αυγουστίνος Ζενάκος
Δημοσιογράφοι
Η απάντηση του υπουργείου Εξωτερικών
Αξιότιμη κυρία Αλεβιζοπούλου,
Αξιότιμε κύριε Ζενάκο,
Σε συνέχεια του αιτήματός σας, θα θέλαμε να παρατηρήσουμε τα ακόλουθα:
(α) Τα συμπεράσματα της έρευνας, όπως τουλάχιστον τα καταγράφετε στο μήνυμά σας, είναι εσφαλμένα και έχουν ενδεχομένως εξαχθεί από ελλιπή ή ακόμη και μεροληπτικά στοιχεία. Κατ’ αρχάς, σύμφωνα με την Συνθήκη της Λωζάννης, η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης (ΜΜΘ) είναι θρησκευτική και όχι εθνική. Οποιοσδήποτε άλλος χαρακτηρισμός είναι λανθασμένος και παραπλανητικός.
(β) Οι Ρομά αποτελούν ένα εκ των στοιχείων του τριφυούς χαρακτήρα της ΜΜΘ, με τα υπόλοιπα δύο να είναι οι τουρκογενείς και οι Πομάκοι. Συνεπώς, η ετερογένειά της είναι στοιχείο εγγενές και σύμφυτο με αυτήν, δηλαδή αυτονόητο και διαρκές. Ο σεβασμός και η υποστήριξη αυτής της υπάρχουσας διαφορετικότητας, η οποία αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, αποτελεί συνάμα υποχρέωση για την Ελληνική Πολιτεία, η δε υλοποίησή της από τις Υπηρεσίες της θα έπρεπε, αντί επικρίσεων, να γεννά επαίνους.
(γ) Αυτός ακριβώς ο τριφυής χαρακτήρας της ΜΜΘ ενοχλεί την τουρκική πλευρά, καθότι δεν εξυπηρετεί την στόχευσή της να εμφανίσει την μειονότητα ως δήθεν τουρκική, περιφρονώντας δηλαδή τα επιμέρους εγγενή στοιχεία της προκειμένου αυθαίρετα να οικειοποιηθεί το σύνολό της, δηλαδή για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας και όχι προς το συμφέρον των συνιστωσών της ΜΜΘ. Η συντριπτική πλειονότητα της ΜΜΘ αγνοεί και προσπερνά την σχετική τουρκική προπαγάνδα.
(δ) Το Υπουργείο Εξωτερικών ουδεμία αρμοδιότητα και ανάμειξη έχει στην πολιτική του Ελληνικού Κράτους για την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κοινοτήτων Ρομά. Γνωρίζετε, ωστόσο, ότι υπάρχουν διαχρονικά εν προκειμένω πολιτικές που αφορούν τους Ρομά (λ.χ. ομαλή κοινωνική ένταξη, εκπαίδευση, επαγγελματικός προσανατολισμός κλπ.) που υλοποιούνται από άλλα Υπουργεία, όπως Εσωτερικών, Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, Παιδείας & Θρησκευμάτων κ.ά., και σειρά αρμοδίων Υπηρεσιών και φορέων. Είμαστε βέβαιοι ότι θα αντλήσετε ενδιαφέροντα στοιχεία για την έρευνά σας εάν τους απευθύνετε σχετικά ερωτήματα. Οι πολιτικές αυτές βαίνουν πέραν εκείνων που, όπως θα γνωρίζετε, έχει υιοθετήσει η Ελληνική Πολιτεία για να υποστηρίξει το σύνολο της ΜΜΘ, δηλαδή και τις τρεις συνιστώσες της χωρίς διακρίσεις, και περιλαμβάνουν π.χ. πλεονεκτικές ποσοστώσεις εισαγωγής των μελών της στα ΑΕΙ και προσλήψεων στον δημόσιο τομέα. Όπως επίσης θα γνωρίζετε, το πλήθος των τεμενών και μειονοτικών σχολείων όπου φοιτούν παιδιά της μειονότητας, παράλληλα με την δυνατότητα φοίτησης και σε δημόσια σχολεία.
(ε) Το Υπουργείο Εξωτερικών, ως θεματοφύλακας των διεθνών συμβατικών κειμένων που αφορούν την χώρα μας, έχει υποχρέωση να μεριμνά για την πιστή εν προκειμένω εφαρμογή τους. Μέρος της μέριμνας αυτής αποτελεί και η προστασία από κακοπροαίρετες προσπάθειες διαστρέβλωσης των διεθνώς ισχυόντων αλλά και της ίδιας της πραγματικότητας, προερχόμενες από ορισμένες πλευρές, με στόχο την εξυπηρέτηση όχι των συμφερόντων της μειονότητας αλλά δικών τους προτεραιοτήτων.
(στ) Η συμβίωση του πλειονοτικού με το μειονοτικό στοιχείο στην Θράκη αποτελεί υπόδειγμα συνύπαρξης Ελλήνων πολιτών διαφορετικού θρησκεύματος. Είναι ένα κεκτημένο το οποίο η Ελληνική Πολιτεία διαφυλάττει και προωθεί προς όφελος όλων, στοιχείο που αποτελεί την σαφέστερη απάντηση σε επίβουλες προσπάθειες τρίτων.
Τέλος, θα συμφωνήσετε ότι η ακριβής και εμπεριστατωμένη παρουσίαση οιουδήποτε θέματος συνιστά το κύριο συστατικό της ενημέρωσης από όποιον φορέα και αν αυτή προέρχεται. Στο πλαίσιο αυτό, το Υπουργείο Εξωτερικών ευρίσκεται στη διάθεσή σας, αλλά και κάθε άλλου καλόπιστου ενδιαφερομένου, προκειμένου να συμβάλει στην πληρέστερη γνώση και κατανόηση συχνά λεπτών θεμάτων, τα οποία ως εκ της αποστολής του χειρίζεται.
Με εκτίμηση,
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
Υπηρεσία Ενημέρωσης
